:

Stephanus Baluzius [Étienne Baluze], Vitae Paparum Avinionensium Volume 1 (Paris: apud Franciscum Muguet 1693), columns 541-547 [= Muratori, Rerum Italicarum Scriptores III. 2, columns 761-763]:

Universis et singulis Christi fidelibus miseratione divina Iohannes [Cros] Episcopus Penestrinus, Guillelmus [de Agrifolio] tituli sancti Stephani in Coelio monte, Bertrandus {Atgerius] sanctae Caeciliae, Robert [of Geneva] [542] Basilicae XII. Apostolorum, Hugo [de Montelegum (Hugues de Montelais)] tituli sanctorum Quatuor coronatorum, Guido [de Malosicco (Guy de Malsec)] tituli sanctae crucis in Hierusalem, Iohannes [de la Grange] tituli sancti Marcelli, Petrus [Pierre de Sortenac] tituli sancti Laurentii in Lucina, Geraldus [de Podio (Gérard du Puy), OSBClun.] tituli sancti Clementis Presbyteri, Petrus [Flandrin] sancti Eustacii, Guillelmus [Noellet] sancti Angeli, Petrus [de Vernhio (Pierre de Vergne)] beatae Mariae in Via Lata et Petrus [de Luna] sanctae Mariae in Cosmedin Diaconi sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, facientes ultra duas partes oomnium Cardinalium in urbe existentium tempore obitus sanctae memoriae Domini Gregorii Papae XI. et eodem tempore quo sui successoris debuit in eadem urbe electio celebrari, Anagniae pro nunc, quem locum ad omnia infrascripta peragenda tanquam idoneum elegimus, prout nobis fuit licitum, existentes, absentibus reverendissimis in Christo Patribus Dominis Petro [Corsini] Episcopo Portuensi, Francisco [Tebaldeschi] tituli sanctae Sabinae, SImone [de Borsano] sanctorum Iohannis et Pauli Presbyteris, et Iacobo [de Ursinis (Orsini) sancti Georgii ad velum aureum Diacono eadem miseratione divina sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalibus, tamen pro nostro parte ut propter infrascripta vellent hic convenire nobiscum litteratorie requisitis, apostolica sede vacante, salutem et in Domino vinculum caritatis.

Exigit sanctae et catholicae et Christiani populi devotio salutaris, exigit et totius ecclesiastici status clara professio et salus animarum Christi fidelium singulorum ut ea quae dissimulata in fidei maculam, subversionem in Christicola populo, status ecclesiastici enervationem, et evidentia animarum inducerent pericula, palam notificentur omnibus, annuntientur in populis, et juxta doctrinam evangelicam super tecta praedicentur, ne indiscretum silentium eos in errorem derlinquat qui poterant erudiri, et ii ad quos ex officio pertinet subjaceant re[544]prehensioni Dei per prophetam dicentis: Propheta tui videbant tibi falsa et stulta, nec aperiebant iniquitatem tuam, ut te ad poenitentiam provocarent. Cum igitur nuper apostolica sede vacante per obitum sanctae et piae recordationis Domini Gregorii Papae XI. qui de mense Martii proxime praeterito un urbe Romana diem suum clausit extremum, nos pro electione futuri Pontificis, ut moris est et juris, celebranda in conclavi in apostolico palatio, in quo idem sanctae memoriae Dominus Gregorius obierat, deputato, una cum praefatis Dominis absentibus convenissemus, officiales urbis cum magna multitudine populi pro magna parte armati, et ad campanarum pulsationem factam propter hoc congregati, hostili more totum circumdantes ad extra et ab intus fere implentes palatium, et terrori tam vehementi minas superaddentes quod nisi eligeremus et sine mora Romanum vel Italicum, statim interficeremur, etiam congruo spatio temporis in quo saltem de persona possemus deliberare penitus nobis substracto, contra voluntatem et propositum nostrum ad eligendum Italicum subito et ex abrupto per violentiam et metum mortis coegerunt invitos. Propter quod, ad evitandum duntaxat mortis periculum, quod in rumore populi tam furentis procul dubio imminebat, alias non facturi, ut etiam tunc palam inter nos diximus, Bartholomaeum tunc Barrensem Archiepiscopum in Papam duimus eligendum, extimantes ipsum, cui tam nepharia intrusio sicuti et titi paene clero et populo nota erat, talis esse conscientiae quod eam nullatenus acceptaret. At ipse propriae salutis immemor, omni pura conscientia procul pulsa, ambitionis alias inauditae ardore maximo inflammatus, praesentationem electionis hujusmodi ab illis ex nobis qui in urbe remanserant, et per [545] officialium et populi diversas minas et suas importunas requisitiones extorta, contra canonicas sanctiones, in maximum scandalum cleri et populi Christiani, ac exempli perniciem, electioni hujusmodi, licet nullae et invalidae ipso jure, consensit, necnon metu ac ipsius metus causa adhuc procul dubio perdurantibus in Urbe ipsa inthronizatus et coronatus de facto, se Papam et Apostolicum nominavit, qui a sanctis patribus et jure communi apostaticus et anathematizatus, antipapa, et totius Christianitatis illusor et destructor potius et merito nominatur, nempe cum ista sua tam nepharia intrusio in papatu jam sic sit divulgata per orbem, veluti tam notoria, quod jam alicubi celari non potest, cum eo tempore, scilicet modicum ante Pascha facta fuerit, quando de universis partibus christianitatis major adest, causa conscientiae, in urbe populi multitudo, quod errores quam plurimi pullulare incipiunt, et Christi fidelium Christianorum illaqueari conscientiae. Ipseque diutius expectatus ac in secreto caritative admonitus, immemor salutis propriae, secum in praecipitium cupiens trahere clerum et populum universum, ad cor redire non curet, sed inanem et transitoriam mundi gloriam saluti animae propriae et cunctorum Christi fidelium anteponens, animo obstinato fatagat totam christianitatem scandalizando, ipsum papatum tyrannice occupare, qui per ostium non intravit, nos non valentes praemissa salvis conscientiis amplius sub dissimulatione transire, ad vestram et omnium Christi fidelium notitiam praemissa omnia, licet ipsa tam sibi quam paene toti clero et populo existant notoria, deducentes ipsum anathematizatum et intrusum in papatu, nulla electione canonica praecdente, totius christianitatis invasorum, qui caput ipsius sanctae christianitatis invadere [546] non formidat, destructoremque, qui ut sub sua occupatione tyrannica efficere fatagit ut fere sacramenta deficiant et ut Christicola populus vero pastore carens per abrupta ducatur in devium, publicamus et etiam denuntiamus vos et vestrum singulos hihilominus solemniter et publice serie praesentium exhortantes et obsecrantes per viscera misericordiae Iesu Christi ut de cetero eidem scelesto viro, qui Dei Ecclesiam et sponsam non erubuit invadere, nolitis aliqualiter adhaerere, nec ejus factis, mandatis, atque dictis, quae omnia sunt falsa simulatione imbuta, aliqualiter obedire, cum jam eundem per alias nostras patentes litteras exhortati et obsecrati fuerimus,et per praesentes exhortamur et obsecramus solemniter et publice per eadem viscera ut de fine cogitans, ad quem jam ipsum trahit plenitudo dierum, ad Deum et puram conscientiam dirigat aciem mentis suae, ipsamque beati Petri sedem sanctissimam, quam sine canonico titulo occupat, liberam et vacuam omnino dimittat, insignia deponat papalia, et ab administratione spiritualium et temporalium papatus et Romanae Ecclesiae abstineat indilate, et alias Deo et Ecclesiae suae sanctae per fructus verae poenitentiae satisfacere studeat juxta posse, quod si fecerit, gratiam Dei, gloriam mundi et laudes cleri et populi universi, ac acerbarum poenarum per jura communia sibi impositarum et imponendarum remissionem cum misericordiosa indulgentia merebitur obtinerem alias indignationem Dei omnipotentis et beatissimorum Apostolorum Petri et Pauli sanctorumque omnium non immerito incursurus; nosque divinum et humanum auxilium, cum Christi sponsa et omnium Christianorum communis mater per ipsum procul dubio violetur, invocabimus, aliisque utemur remediis per [547] canonicas functiones concessis, ab inde in antea nullam spem de misericordia habiturus.

Datum Anagniae rectoratus provinciarum Campaniae et maritimae, quem locum prop0ter probitatem et fidelitatem constantissimam magnifici viri Honorati Gaytani Comitis undorum et dictarum provinciarum rectoris et singularem devotionem quam ad Romanam Ecclesiam et fidem catholicam ac ad nos gerere comprbatur, tanquam magis securum et idooneum nobis ut supra ad praemissa omnia peragenda duximus eligendum, anno a nativitate Domini MCCCLXXVIII. die nona mensis Augusti, primae Indictionis, sub propriis nostris sigillis pendentibus, dicta apostolica sede vacante.