The fifth session of the Fifth Lateran Council took place on February 16, 1513. Raffaele Cardinal Riario, Bishop of Ostia and Dean of the Sacred College of Cardinals, presided in the place of the Pope, who was gravely ill. After the introductory ceremonies, Msgr. Scaramuzza, the Bishop of Cumae, read the text of the bull of 1505. The assembled bishops were asked to solemnly publish the Bull; there were only five comments or objections When the vote was taken, the proposal was agreed to unanimously, nemine penitus descrepante.
Capitulum I
Cum tam divino quam humano iure in spiritualibus praecipue detestabiliter sit simoniae labes prohibita, et longe magis in electione Romani Pontificis Vicarii Jesu Christi Domini Nostri, abominabilis sit et universali Ecclesiae perniciosa. Nos qui regimini eiusdem universalis Ecclesiae (meritis licet imparibus) annuente domino praesidemus cupientes quantum cum Deo possumus in praemissis pro tantae rei necessitate ac periculi magnitudine, ut tenemur, in posterum salubriter providere, de fratrum nostrorum Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium consilio et unanimi consensu hac nostra perpetuo valitura constitutione, Apostolica authoritate et de potestatis nostrae plenitudine, statuimus, ordinamus, decernimus, et diffinimus, quod si (quod Deus pro sua clementia, et ineffabili bonitate avertat) cotigerit, postquam nos, vel successores nostros successive ipse Deus ab huiusmodi universalis Ecclesiae regimine absolverit: humani generis inimico procurante, et ambitione vel cupiditate ad hoc inclinante, seu impellente, electionem Romani Pontificis, ab eo, quem eligi contigerit, vel ab aliquo seu aliquibus de coetu Cardinalium quomodolibet votum dantibus per simoniacam haeresim (in dando, promittendo, vel recipiendo pecunias, bona cuiuscunque generis, castra, officia, vel beneficia, seu promoissiones et obligationes) commissam, per se, vel alium, seu alios quomodocunque et qualitercunque (etiam in duarum partium, vel omnium Cardinalium unanimi concordia, quomodolibet, etiam perviam assumptionis unanimiter, nemine discrepante, etiam sine scrutinio factae) celebrari, vel fieri: non solum huiusmodi electio, vel assumptio, eo ipso nulla existat, et nullam eidem sic electo, vel assumpto administrandi, in spiritualibus et temporalibus, facultatem tribuat, sed etiam contra dictum sic electum, vell assumptum, de simoniaca labe, a quocunque Cardinali, qui eidem electioni interfuerit, opponi et excipi possit, sicut de vera et indubitata haeresi: ita quod a nullo pro Romano Pontifice habeatur, quinimo ipse sit a priori suo Cardinalatu, et alio quoque honore, Ecclesiis Cathedralibus, etiam Metropolitanis, et Patriarchialibus, Monasteriis et dignitatibus, et aliis quibuscunque beneficiis et pensionibus, quae tunc obtinebat in titulum vel in commendam aut alias quomodocunque, absque alia declaratione privatus existat et idem electus non Apostolicus sed Apostaticus et tanquam simoniacus et haeresiarcha et ad praedicta omnia et singula perpetuo inhabilis habeatur, sit. Nec eiusmodi simoniaca electio per subsequentem ipsius intronizationem seu temporis cursum aut etiam omnium Cardinalium praestatam obedientiam ullo unquam tempore convalescat.
Capitulum II.
Liceat omnibus et singulis Cardinalibus, etiam illis, qui huic simoniace electioni seu assumptioni consenserint, etiam post intronizationem et adorationem, seu oboedientiam, ac etiam universo Clero, populo Romano, necnon subditis et Sancti Angeli De Urbe, ac quarumvis aliarum Romanae Ecclesiae arcium praefectis, Castellanis, Capitaneis et aliis officialibus, quocunque homagio, seu iuramento, vel cautione praestitis, non obstantibus, a talis electi et intronizati obedientia et devotione impune et quandocunque discedere (ipsis, fidei Romanae Ecclesiae et oboedientiae futuri Romani Pontificis canonice intrantis nihilominus astrictis permanentibus) et cum, ut Magum, ethnicum, publicanum, et haeresiarcham evitare. Ad cuius quoque confusionem possint Cardinales, qui praestatae electioni se opponere voluerint, si praesumpserint se regimini universalis Ecclesiae, praetextu talis electionis ingereree, auxilium brachii secularis contra eum implorare.Nec tales ab eius oboedientia discedentes, tanquam tunicae Domini scissores, aliquarum propter dictum discessum poenarum seu censurarum ultioni fubiaceant. Cardinales vero, qui eum sic simoniace elegerunt, a suis ordinibus, etiam Cardinalacum, titulis et honore, ac quibusqunque Patriarchalibus, Archiepiscopalibus, Episcopalibus, et aliis praelaturis, ac dignitatibus et beneficiis, quae in titulum vel commendam tunc obtinebant, vel in quibus seu ad quae ius tunc habebant absque alia declaratione, privati existant, nisi ab illo penitus et cum effectu discesserint, et reliquis Cardinalibus, qui huiusmodi simoniae non consenserint infra terminum octo dierum, postquam fuerint ab eis requisiti, personaliter, si fieri poterit, alias per edictum publicum, se absque fictione vel fraude univerint et coniunxerint. Et tunc si praefatis aliis Cardinalibus se univerint et coniunxerint: in pristinum statum et ad pristinos honores et dignitates, etiam Cardinalatus, ac ecclesias et beneficia quibus praeerant et quae obtinebant, reintegrari, rehabilitati ac restituti et repositi ab huiusmodi simoniae labe, et censuris ac poenis ecclesiasticis quibuscunque absoluti eo ipso existant.
Capitulum III.
Mediatores vero et proxenetae, trapezitae tam clerici quam laici, cuiuscunque dignitatis, qualitatis, et ordinis fuerint, et Patriarchali, Archiepiscopali sive Episcopali vel alia seculari mundana sive ecclesiastica dignitate praediti, etiam quorumcunque Regum et Principum Oratores, vel nuncii, diutius simoniacae electionis participes sint omnibus suis ecclesiis, beneficiis, praelaturis et feudis, ac aliis quibuscunque honoribus et bonis eo ipso privati et ad similia inhabiles, ac etiam active et passive intestabiles, et eorum bona ipso facto ad instar reorum criminum laesae maiestatis, Fisco Apostolicae sedis applicentur et devolvantur, si praedicti delinquentes ecclesiastici fuerint, vel alias Romanae Ecclesiae subditi. Bona vero et feudam taliter delinquentium non subditorum secularium in partibus, Fisco secularis Principis in cuius territorio bona sita fuerint ipso facto similiter applicentur. Ita tamen, quod si infra tres menses a die quo notum fuerit illos simoniam commississe vel participasse, Principes dicta bona fisco suo actualiter hoc applicaverint ex tunc illa fisco Ecclesiae Romanae applicata censeantur et sint eo ipso absque aliqua simili declaratione. Promissores quoque et obligationes, sive sponsiones propterea quandocunque etiam ante tempus dictae electionis, etiam extra personas Cardinalium, per quoscunque alios quomodocunque factae, cum quavis inexcogitabili solennitate et forma, etiam iuratae, conditionales, sive eventuales et in forma excommissarum, ex quacunque causa, etiam depositi, mutui, cambii, confessionis de recepto, donationis, arrendamenti vel venditionis, permutationis vel alterius cuiuscunque contractus, etiam in ampliori forma Camerae Apostilicae factae, sint nullae et invalidae, et ad agendum inefficaces, nullusque illarum vigore cogi vel constringi possit, in iudicio vel extra. Liceatque omnibus ab illis impune absque aliquo metu sive periurii nota recedere. Et insuper liceat Cardinalibus qui electioni praedictae simoniacae interfuerint et a parefato sic electo discesserint, adhibitis secum aliis Cardinalibus, etiam illis qui huiusmodi simoniacae electioni consenserutn, et postea eisdem Cardinalibus indicta simonia non complicibus se univerint, si se cum eisdem unire voluerint, alioquin sine eis ad alterius nihilominus Pontificis electionem non expectata alia sententia declaratoria simoniacae electionis huiusmodi (eadem tamen praesente nostra constitutione semper in suo robore permanente) libere alias tamen canonice devenire, et Concilium etiam generale inducere et consecrare in loco idoneo, prout eis videbitur expedire. Non obstantibus quibuscunque contrariis constitutionibus, etiam in generalibus Conciliis editis.
Datum in Concilio Laterano apud Sanctum Petrum 19 Cal. Feb 1505.
Petrus Matthei, Septimus decretalium constitutionum apostolicarum post sextum, Clementinas & Extravagantes usque in hoc diernum diem editarum, continuatio (Frankfurt am Main 1590) 24-36. see J. B. Saegmüller, Die Papstwahlen und die Staadten vom 1447 bis 1555 (Tübingen 1890), 7-10; M.-A.-J. Dumesnil Histoire de Jules II (Paris 1873) 249-251; and Giovanni Berthelet, La elezione del papa: storia e documenti (Roma 1891) 38-45 [translation of the bull]. Vincenzo Tizzani, I concilii lateranesi (Roma: Salviucci 1878) 473-476.
John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu