©2011 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu
Ludovico Antonio Muratori (editor), Rerum Italicarum Scriptores III. 2 (Milan 1724), columns 846-857:
Johannes XXIII. natione Neapolitanus de domo de Cossa fuit electus Anno Domini MCCCCX. Cubicularius Bonifacii IX. Papae, qui fecit eum Cardinalem Sancti Eustachii, deinde Legatum Bononiensem, ibidem factus Papa die XXIII mensis Maii MCCCCX [May 23, 1410 !]. Et stetit ibidem mensibus novem. Deinde per tractatum ad Ecclesiam rediit. Idem Johannes Romae existens, Cardinales undecim creavit. Item Romae continuavit Concilium Pisanum, secundum decretum in capite trium annorum. Per armigeros suos impedivit prelatos in stratis, ne ad Concilium haberent tutum accessum; et quum in sessione aliqua proponebantur contra Papae voluntatem, statim surgebat Cardinalis Florentinus de Zabarellis de Padus, et faciebat sermonem longum, ut propositiones praelatorum impediret. Contingit etiam in una sessione, dictum fuit Papae, quod cocomia apparuit super panno serico super caput vestrum. Cui Papa respondit Hoc est malum signum. Eodem tempore ambasciatores studii Parisiensis Romam venerunt, ut Papa Concilium generale ultra montes mitteret, qui eos remisit plenos beneficiis juxta vota. Deinde Papa animum convertit ad delusiones. Nam cum Rege Ladislao Neapolitano tractavit, ut cum exercitu veniret in Campaniam, ut incuteret timorem Romanis. Tractavit etiam cum eodem Rege, ut Gregorium supradictum in Concilio Pisano pirvatum cum suis cardinalibus caperet, qui tunc in Gajeta morabatur. Quod Gregorius sentiens, per mare fugit Ariminum. Deinde Rex cum exercitu appropinquavit Romam, de nocte muros fregit apud Sanctam Crucem, et urbem intravit. Papa hoc sentiens, non confisus detractatu, qui erat nequior eo, fugam petiit, et ivit Florentiam extra Portam ad locum Sancti Antonii. Quare Rex in parte Urbem vastavit, portas fortificavit, et multos captivos Romanos Neapolim misit, et plures interfeci fecit. Cepit omnes Terras Eeelesiae, quae erant in circuitu urbis ad XL milliaria; Barones Romanos pro majori parte fugavit. Isto medio Sigismundus Rex Romanorum et Hungariae recessit de Buda, et venit ad finem Alemanniae, non habens intentionem ad uniomem, ut ipse asseruit; sed inspirante Spiritu Sancto, subito in corde suo ascendit porcurare et facere unionem. Misit ambasciatores suos Florentiam ad Johannem Papam, requiresn eum de futuro Concilio celebrando, et de loco eligendo. Qui Papa mist ad eum Cardinales duos, qui reversi sunt Florentiam, ut infra sex menses Papa et Imperator in Civitate Laudensi convenirent; quod et fecerunt de communi concordia. etc.
J. D. Mansi, Sacrorum Conciliorum 27 (1784) 503-504:
Joannes hujus nominis vulgari opinione XXIII. patria Neapolitanus, prius Baltazar Cossa vocatus, illustri familia natus, ex cardinale S. Eustachii, et legato Bononiensi, factus est pontifex consensu omnium fere cardinalium utriusque obedientiae, decimosexto Kalendas Junii anno Domini 1410 [May 17, 1410]. Ad pontificiam dignitatem promotus, electores imperii adhortatus est, ut Sigismundum Bohemiae regem, imperatorem deligerent. Quo facto, eidem in Italiam venienti, ut Ladislaum Romanam ecclesiam inquietantem compesceret, obviam apud Laudem processit, cumque eodem Mantuam perrexit; ubi dum regia quadam magnificentia per D. Franciscum Gonzagam excepti essent, consultatum fuit de bello Ladislao inferendo, qui plurimas ecclesiae ditiones involverat, et ne ipsi quidem Urbi pepercerat. Hortatu imperatoris ad tollendum schisma triginta sex annorum, universale Concilium Constantiae celebrandum indixit. Quo cum venisset, tantis et tam enormibus accusationibus oneratus est, ut mutato habitu, non sine magno timore, clam se subtraxerit. Verum decreto contra ipsum lato, apprehensus, et in carcerem conjectus, cirminibusque quadraginta, de quibus accusatus est, convictus, communi omnium consensu depositus fuit, sententiamque adversum se pronuntiatam approbavit; ac Ludovico Bavaro ad custodiendum traditus, tribus annis captivus detentus est. Exinde Gregorius quoque citatus est, qui initio quidem comparare recusavit; verum bonis Sigismundi admonitionibus persuasus, Carolum Malatestam eo misit; qui omnium sententia intellecta, nomine ipsius renunciavit. Tertius antipapa Petrus de Luna, sive Benedictus XIII. occupata arce Panicolae in Perpiniano, adeo se contumacem praestitit, ut ejus causa discussa per Concilium, delpositus fuerit. In eadem Synodo, Bohemorum error damnatus est, eorumque antesignani Joannes Hus et Hieronymus Pragensis exusti sunt. Omnibus hisce rebus transactis, ad eligendum novum pontificem anumum adjecerunt: ad quam rem debito modo perficiendam, ex omnibus nationibus porbatae vitae viros sex, quo cum cardinalibus conclave ingrederentur, selegerunt. Quibus introductis tertio Idus Novembris anni 1417, ipso die S. Martini, contra omnium opinionem, communi tamen gaudio, cardinalis Columna pontifex eligitur: qui sibi nomen ab eo Sancto qui in eum diem incidebat, accepti. Sed de eo in subsequentibus latius. Quod ad Joannem et Gregorium attinet, unus [Johannes XXIII. Baldassare Cossa] Concilii decretis agri Piceni legatus designatus est: alter vero per Martinum (cui se Florentiae humiliter submiserat) cardinalis et episcopus Tusculanus [Gregorius XII, Angelo Correr] creatus fuit. Verum paulo post, moerore animi afflicti perierunt. Gregorius quidem Recanenti, Joannes vero Florentiae, cujus Cosmas a Medicis heres factus, supra modum locupletatus est.
©2011 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu