Eugenius IV (Gabriele Condulmaro) was elected Pope on March 3, 1431 in a Conclave which had begun on March 1. He had been one of thirteen cardinals who had participated. Peace with the Colonna had been concluded on September 22, 1431. He created two new cardinals on September 19, 1431: his nephew Francesco Condulmer (aged 21), Cardinal Priest of San Clemente; and Angelotto Fosco, Cardinal Priest of San Marco.
Eugenius Episcopus servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam.
1. In eminenti sedis Apostolicae specula divina disponente celmentia constituti de universis orbis ecclesiis carumque statu pacifico et tranquillo cogitare nos convenit: sed eo propensius ad Romanam ecclesiam, quae aliarum ecclesiarum mater et magistra aciem considerationis extendimus, quo sublatis dubiis et confictis seu callidis opinionibus ex quibus possunt dispendia et scandala provenire penitus confutatis ipsa Romana ecclesia pacis et quietis auctore domino dirigente optata quietudine perfruatur. Sane quamquam ex libris Romani ordinis alias cerimoniarum nuncupato et aliis ecclesiae Romanae libris seu antiquis codicibus comprehendi possit et ex illis resultet quid nominis tituli vel honoris per se certam pronuntiationem de laicuius persona in eiusdem Romanae ecclesiae Cardinalem per Romanum Pontificem pro tempore in secreto consistorio factam eidem personae in Cardinalem sic pronunciatae per promotionem huiusmodi acquiratur.
2. Quia tamen temporibus modernis, quibus aliquotiens nonnulli in secreto consistorio in Cardinales assumpti fuerunt secrete, et eis ex bonis respectibus insignia Cardinalatus saltem omnia, minime assignata fuerunt, nonnullorum aliter sapere quam oportet sapere satagentium astutas considerationes et inductiones subtiles, iuxta praemissa et eorum effectum non nulla dubia prodierunt. Nos ad submovendum causam et occasionem quorumcunque dubiorum quae quomodolibet superiis insurrexere hactenus et possunt insurgere forsan in futurum, de venerabilium fratrum onstrorum Iordani Sabinen., Hugonis Penestrin. Episcoporum; et dilectorum filiorum Ioannis tituli Sancti Laurentii in Lucina, Ludovici tituli sanctae Ceciliae, Antonii tituli sancti Marcelli, Ioannis tituli sancti Sixti, Francisci tituli sancti Clementis, Angelotta tituli sancti Marci presbyterorum; ac Lucidi sanctae Mariae in Cosmedin, et Arduini sanctorum Cosmae et Damiani Diaconorum eiusdem Romanae ecclesiae Cardinalium unanimi consisto et consensu, praesenti irrefragabili constitutione decernimus huiusmodi pronunciationem sic in secreto consistorio de quibusvis per nos hactenus factam, seu in posterum faciendam alicui sic in Cardinalem in praeteritum pronuntiato seu in posterum pronuntiando licet per eum ad Cardinalatus initium dispositus videatur, nullum ius seu titulum re aut nomine acquisitum fuisse aut aquiri potuisse hactenus seu posse, neque aliquem per quempiam per scripturam, vel nominationem pro Cardinali reputari vel haberi debuisse seu potuisse hactenus vel debere seu posse quomodolibet in futurum, donec et quousque de similibus consilio et consensu sic pronuntiato in Romana Curia praesentis Cardinalatus insignia, videlicet per capelli rubei traditionem, ac tituli assignationem, annulique iuxta morem consuetum in digito immissionem, absenti vero ab eadem Curia per huiusmodi calpelli missionem realiter sint impensa, aut saltem in generali consistorio.
3. Quodque in Cardinalem sic pronuntiatus, etiam postquam insignia huiusmodi omnia receperit, et etiam admissus fuerit et receptus, ut praefertur, in electione Romani Pontificis pro tempore vocem activam aut aliquo alio actu habuisse vel habere potuisse aut debuisse, sive posse, vel debere minime censeatur donec et quoscunque per Romanum Pontificem pro tempore existentem de similibus consilio et consensu sibi in practicandis, consulendis et deliberandis negotiis consistorii antedicti, postquam in consistoriis aliquibus mores in talibus observari consuetos expertus, interrogatus consiliative aut consultive, responsum dandi express licentia tribuatur, seu ad hunc effectum (ut verbis utamur communibus) ei fuerit os apertum. Decernentes irritum et inane quicquid in contrarium per quoscumque etiam praedecessores nostros, aut alios quavis auctoritate scribendo, nominando, seu etiam reputando scienter vel ignoranter attentatum forsan est hactenus, vel in posterum contigerit attentari.
4. Si quis autem in Cardinalem sic pronunciatus, contra praemissa Cardinalem pertinaciter se ausus fuerit nominare, eo ipso ex tunc omni iure quod sibi quomodolibet acquisitum praetendere posset, privatus sit, et perpetuam inhabilitatem incurrat ad hujusmodi Cardinalatus honorem. Caeteri vero in hoc ei adhaerentes, vel dantes consilium, seu favorem, ipso facto sententiam excommunicationis incurrant a qua (praeterquam in mortis articulo constituti) nequeant ab alio quam a Romano Pontifice absolutionis beneficium obtinere.
5. Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus, privilegiis, indultis, concessionibus, et exemptionibus Apostolicis specialibus vel generalibus, sub quacumque verborum forma, etiam poenas et censuras in se continentibus, in contrarium editis, caeterisque contrariis quibuscumque. Nulli ergo nostrae constitutionibus et declarationis etc.
Datum Romae apud Sanctum Petrum anno incarnationis dominicae 1431, 7 Kalendas Novembris Pontificatus nostri anno primo.
Ego Joannes [de la Rochetaillée] Cardinalis Sancti Laurentii dictus Rothomagen. subscripsi.
Ego Ludovicus [Aleman] tituli Sanctae Caeciliae presbyter Cardinalis Arelaten. subscripsi.
Ego Antonius [Casini] tituli Sancti Marcelli presbyter Cardinalis subscripsi.
Ego Joannes [Casanova] tituli Sancti Sixti presbyter Cardinalis subscripsi.
Ego E (sic! Francesco Condulmaro). tit. Sancti Clementis presbyter Cardinalis manu propria subscripsi.
Ego A(ngelotto Fosco) tituli Sancti Marci presbyter Cardinalis manu propria subscripsi.
Ego Jordanus [Orsini] Episcopus Sabinen(sis) manu propria subscripsi.
Ego N (sic! Hughes de Lusignan) Cardinalis Cypri Episcopus Praenestinen(sis) subscripsi.
Ego Ludovicus Cardinalis de Comitibus [Lucido de' Conti, Diaconus S. Mariae in Cosmedin] manu propria subscripsi.
Ego A(rduinus) Cardinalis Nova (? [Diaconus SS Cosmae et Damiani]) manu propria subscripsi.
Lecta et publicata fuit haec constitutio de mandato SS.D.N. Papae in Audientia contradictarum, et Cancellaria Apostolica die 8 Novembris, videlicet quinto Idus, in praesentea Reverendissimi in Christo Patris et DD. Patriarchae Graden dictam Cancellariam Regentis, R. P. D. Apostolicarum literarum Correctoris, venerabilium virum DD. de Praesidentia, et aliorum in copioso numero Scriptoprum, et Abbreviatorum, ut moris est, et deinde in Quaterno isto authentico de mandato ipsius D. Regentis sic scripta.
This decree should be read in the light of the work of the Church Councils of Constance and Basel in Eugenius' recent past:
De numero et qualitate Cardinalium, et eorum creatione. Statuimus ut deinceps numeros Cardinalium S. Romanae Ecclesiae adeo sit moderatus, quod non sit gravis Ecclesiae. Qui de omnibus partibus Christianitatis proportionaliter, quantum fieri poterit, assumantur, ut nototia causarum et negotiarum in Ecclesia emergentium facilius haberi possit, et aequalitas regionum in honoribus ecclesiasticis observetur; sic tamen quod numerum XXIV non excedant, nisi pro honore nationum quae Cardinalem non habent, unus vel duo pro semel de consilio et assensu Cardinalium assumendi viderentur. Sint autem viri in scientia, moribus et rerum experientia excellentes, Doctores in theologia, aut in jure canonico vel civili, praeter admodum pauces qui de stirpe regia vel ducali aut magni Principis oriundi existant, in quibus competens litteratura sufficiat; non fratres, aut nepotes ex fratre vel sorore, alicuius Cardinalis viventis: nec de uno Ordine Mendicantium ultra unum: non corpore vitiati, nec alicuius criminis vel infamiae nota respersi. Nec fiat eorum electio per auricularia vota solummodo, sed etiam cum consilio Cardinalium collegialiter, sicut in promotione episcoporum fieri consuevit. Quo modus etiam observetur, quando aliquis ex Cardinalibus in Episcopum assumetur. (Gieseler 234 n. 19)
Session XXIII, Decree 4, repeats the above, and adds an oath to be taken by new cardinals. It directs the cardinals as to how to care for their titular churches and support and counsel the Pope in the government of the Church (Gieseler, 251 n.28.)
Text: Angelo Maria Cherubini, Bullarium Romanum a Leone Magno usque ad S. D. N. Clementem X editio novissina (Lugduni 1692), 338-339; Petrus Matthei, Summa Constitutionum Summorum Pontificum, et rerum in ecclesia Romana gestarum a Gregorio IX usque ad Sixtum V (Lugduni: Sumptibus Petri Landry 1588) 92-93. Petrus Matthei, Septimus decretalium constitutionum apostolicarum post sextum, Clementinas & Extravagantes usque in hoc diernum diem editarum, continuatio (Frankfurt am Main 1590) 36-38 [a less complete version]. J. C. L. Gieseler. A Text Book of Church History (translated from the second German edition by J. W. Hull, revised by H. B. Smith) III (New York 1858) 224; 251. William Cornwallis Cartwright, On the Constitution of Papal Conclaves (Edinburgh 1878) 125-127.
John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu