SEDE VACANTE 1721


(March 19, 1721—May 8, 1721)




Description of the Sede Vacante,
March 21 –April 9, 1721

 

Diario delle novita di Roma in tempo di Sede Vacante, Num. 4. In data delli 9 Aprile 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.], pp. 2-24:

 

ROMA 9 Aprile 1721.

Nella prima Congregazione tenuta nella stanza de' Paramenti Venerdi 21. Marzo passato, come si scrisse nel primo Diario gl' E(minentissi)mi e R(everendissi)mi Signori Cardinali a piene voti prescelsero per fare l"Oratione Funebre l' Illmo Monsign. Gio: Vincenzo Lucchesini Lucchese Segretario delle Lettere Latine di N. Sign. e già Cameriere d' Onore del defonto Pontefice, il di cui talento è ben noto per le Opere riguardevoli date alle stampe, e celebrate con singolarissime loda più Giornali de' Letterati Oltramontani, e d' Italia, et difendo riuscita con universale gradimento et applauso e precise di quel Sagro Ceto degl' Emi Porporati, e Venerabile Adunanza della Gerarchia, Prelatizia, che ivi assisteva; da tutti i quali essendomi stato commandato di procurarla, e nello stesso tempo pubblicarla con le stampe, per poterla poi ciascuno meglio godere; per ubbidire, dopo fatte più diligenze, riuscitomi d' averla, l' hò impressa nel presente Diario: et esso dopo molta resistenza, come a tutti è noto, avendo ceduto, ha voluto per un atto del suo sommo ossequio consagrarla al venerabil nome del' Emo Sig. Card. Albani Camerlengo di S. Chiesa.

Arduum opus, EE. PP. plenumque difficultatis est, è superiori loco et ubi omnium in te ora intendantur, dicere. Difficilius dicere ad amplissimos dignitate, ac scientia viros. At vero de Clemente XI. Pontifice optimo maximo, cujus eximias singularesque virtutes nemo satis dicendo complecti queat, sermonem instituere; et magno in moerore, quo graviter ex ejus morte conflictamur, instituere, longe utique difficilimum. Haec tamen omnia me potius recreant, suadentque ne in hac tanta re periclitanda despondeam animos, quin, me ipse a metu colligens, magnos ac fortes geram.  Publica enim et privata calamitate exasperatum ingenium meum famae suae periculum negligit, dolore exacuitur, putatque tractando vulneris acerbitatem lenire posse.  Et ille suarum virtutum, rerumque gestarum gloria adeo floruit ut qui alienis coloribus ornandas susciperet, inferret injuriam quasi non satis luce fulgerent sua.  Facit quoque sapientia vestra, conscia clarissimarum virtutum, quibus praeter modum Sanctissimus Pontifex honestabatur, ut, cum de iis pauca protulero, plura intellicturi sitis, vestraque intelligentia opem infantiae meae allaturi,  Quamobrem animo confirmatus  ad ejus laudes aggredior; sed ita ut vobis in mentem revocaturus sim, non quibus virtutibus viam sibi munierit ad summum Sacrorum Imperium, sed quomodo Imperium ipsum ad easdem virtutes accommodaverit.  Sic enim et vos, quantas ille adeptus fuerit animi egregias opes, quantas in alios effuderit, uno intuitu poteritis contemplari; consequar ego (quod in optimorum Principum celebratione propositum esse debet) ut maximus Clemens, per hominum ora pervagatus, iis, qui summum Sacerdotium moderaturi in posterum sunt, bene atque ordine moderandi exemplo sit; grata veero Posteritas ipsius memoriam cum summa gloria coniunctam, immortali desiderio ac laude prosequatur.

Atque ut inde Oratio mea proficiscatur, unde clemens initium regnandi fecit, vobis in mentem venians superiorum Comitiorum postremi dies, quibus ultima vi certandum cum ipso fuit, ut amplissimus Ecclesiae Princeps renuntiari pateretur. Vicit quidem causa Reipublicae, se seque pro ejus salute in turbia lenissimi temporis discrimen dedit.  Patuit tamen manifestis indiciis, non aliter, quam privatae memorem vitae, publicum gesturum munus.  Nec omen fefellit.  Siquidem per annos amplius viginti, quibus in puppi ad gubernaculum sedit, nunquam non facilis ad eum accessus, eadem semper vultus benignitas, multus et comis ferme, nullum a laboribus otium, temperantia in domesticis rebus, incorruptae vitae severitas.  Tantum vero abest ut dominandi illectus consuetudine, ad hanc rerum humanarum maximam appulerit animum, ut saepius de ipso audita fuerit vox illa plena sapientiae, atque admirationis:  Utinam a privatae vitae proposito non discessissem. Videant nunc qui antiqua mirantur, praesentia intolerabili fastidio spernunt, an ulla unquam aetas majora ediderit temperati animi exempla.  Magnum est, ambitu se cohibere, majus eximios honores adeptum moderate gerere.  Quid autem in summa fortuna vix mediocria specimen exhibere?  Et haec quidem liberalis animi temperantia eo admirabilior in omnium oculis versata est, quo Clemens publicum decus incredibili magnificentia coluit; ut inde compertum fuerit, illam non indole, sed virtute complexum studiis omnibus confovisse.  Meministis sacras coeremonias, quibus Romani Pontificis praeclara  quaedam sublimitas, ac prope divina splendet. Potuere ne majori frequentia, rei agendae peritia, oris dignitate, Numine capta mente celebrari? Circumspicite restitutum ingenti pecunia templorum decus, erudita veterum monumenta a squalore, ab interitu vindicata, cultas Principis aedes, aeternam hanc Urbem, quamquam ornamentis prope laboret suis, novo aedificiorum, fontium, navalium splendore ecumulatam.  Lysandrum Lacedemonium, cum ad minorem Cyrum, inclytum Imperio, et regnandi disciplina, Persarum Regem venisset, miratum regiae consuetudinis facilitatem, ejusque vitae rationes privatis institutis, moderato ingenio compertas; simul autem et ornatus Persicos, et in publicis rebus nitorem, et in tractanda Republica majestatem, dixisse ferunt: Te vere beatum, Cyre, cujus fortunae virtus conjuncta est.  hanc enimvero laudem Clemens meliori et praecipuo quodam jure sibi vindicat; qui, publicam inter privatamque fortunam conciliato foedere, ab altera regnandi suavitatem, ab altera splendorem hausit.  Age dum vero, ut ad studia literarum, quibus ille mirifice claruit, me convertam, an quisquam dubitare possit, quin omnia e suprema Sacerdotali Sede in commune commodum verterit?  Enituit in eo mira quaedam maximisque subacta curis, eloquentiae vis.  Tulit inde Respublica uberrimos beneficiorum fructus, seu, repetita longius vetustatis memoria, in concione Popuolos edoceret, seu Princeps Senatum instrueret, seu amantissimus Pater datis ad poptentissimos Reges literis negocia conficeret, seu Pontifex Maximus leges conderet, [....]tibus jura daret. Habuit e[gre]giam Legum peritiam; et  [  ] semel Tribunal ascendit im[   ]xit quaestionibus dirimendo.   Quid sacras commemorem disciplinas?  Quas saepius immenso studio ad cognoscendas explicandasque Religionis ca[  ] adhibuit.  Et si aliquid de bo[no]rum artium amaenitate, qui[  ]nitent ingenia, loquendum cum earum elegantiae cumulatissime gnarus intelligeret, qu[an]tum ad retinendam hujus Im[pe]rii majestatem, ad cultum rer{um] Sacrarum conferre possint; non ad eas instaurandas, augendas, ornandas omni solertia atque opera incubuit? Verum in tanta rerum maximarum turba, quae me circumstat, ha[  ] animus, incertus quam com[pa]ctatur, et quam praetereat.  Sed cum dicendo modus aliquis imponendus sit, ad majora ejus studia, quae me longe lateque vagantem jamdiu ad se revocant.  Orationem adducam. Agam igitur de Religione, quam Clemens per omnem aetatem diligentissime excultam secum praeter coeteras virtutes regnare voluit.  Hinc illa ubique incenso studio, assiduis adeo laboribus excitata, ut non sit pars ulla terrarum Orbis, quo ei suppetias non tulerit, jacentem non erexerit, labantem non sustinuerit.    Ultima Sinarum ora mihi prima se offert, quo tot faororum (?) militum cohortes in expeditionum eduxit.  Asia deinde reliqua, sanctissimis legibus instructa, magno divini cultus incremento ejus ope, industriaque nobilitata.  Africam dicam quae quamvis situ et squalore obsita, quidpiam tamen retulit (?) bonae frugis. Quod si, quas Europa nationes habet sejunctas a Romana Sede, potagrare mihi sit animus, ubique ejus pietatis impressa vestigia ante omnium oculos obversantur  Nemo enim adeo rerum ignarus, qui nesciat, quot ejus curae et quam diuturnae Catholici nominis Batavorum discordiis sedandis dissipandisque; quantum in Britannicas alendas oves, et quam solerter impensum opus.  Vigilantia industriaque sua remotioris Germaniae Grex amplificatus. Aperta Romanis praeconibus Russia, dataque ibi casto Dei cultui certa sedes.  Ejus est, ut omnibus laetitiis Saxonia incedat Catholico Haerede constituto, templum videat sancte riteque consecratum, Religionis praesidium, omen letum certissimumque rerum secundarum.  Quot et quam illustres labores, tot quamvis negotiis implicatus, impendit in obscuras Sinenses coeremonias investigandas judicandasque, ut vix plures huic uni, non unus tot simul curis sufficere posse videretur.  Ille amplissimis Legationibus rem Catholicam eo terrarum componendam arripuit' ille regem muneribus, officiis, ne in id moram, aut impedimentum necteret, studuit delinire. Verum nihil adeo Clementem exercuit, quam occulti religionis hostes, subdoli Ecclesiae perturbatores.  Hos primum, detecta incautis fraude, e latebris eduxit unde effuse populabantur.  Mox ubi cognovit foedus inter se inito, factoque agmine minitqari, et conditiones poscere; deterruit novis legibus ac profligavit.  Demum quum nullum facerent tumultus ciendi finem vocem illam emisit vicariam Divinae Vocis, cui Superi nulla mora Inferique auscultant, eosque aqua et igne interdictos exulare ab Ecclesiae finibus jussit. Et quamquam aerumnosa procellae nondum quieverit, grave id amantissimo Patri, ac durum contigit; quin ejus forsan merore fato cessit.  Ei tamen nihil detrahit gloriae, quum nauarchi non sint tempestates compescere, sed per adversas tuto navem dirigere. Quo vero praeceps furor paucos impulerit, deflendum potius, quam renuntiandum; et mihi liceat inflicta religioni vulnera silentio contegere, ne in apertum prolata acerbissima commemoratione recrudescant.  Nec minus optimus Princeps pro tuendis Ecclesiae juribus in ingentium curarum aleam se dedit.  Alia tenuit, restituit alia, sunt quae difficultatibus adhuc implicantur.  Sed erit profecto, erit aliquando tempus, quo pari disceptantium consensu, profuso omnium gaudio statum suum et quid jus fasque ferat, quae nondum penitus explicata sunt, leniter retinebunt.  Tunc enim vero Clemens, quod manum ulceri admoverit, clarissimis in coelum laudibus extolletur, eaque, aucta foenore, circumfluet gloria, qua fulget Virtus luce sua longe prospectans, gnara futurorum, praesentium negligens.  reliqua mihi, he abutar patientia vestra, compendio dicere oportet. Laudatur in Ecclesiae Principe effusi aerarii ad frangendos ecclesiae hostes munificentia?  Quantam pecuniam, quam prompte, ac liberaliter adversus barbaros erogavit.  Aere suo classem collegit, militibus, bellicoque apparatu instruxit atque adornavit. Celebratur avertendorum malorum providentia? Quoi studio iis averruncandis incucubuit, nec quidquam, dum propius saevit horrida lues, reliquum fecit, quo suis civibus consultum foret?  Pietas in coelum fertur? Quam chara et quam in honore ei fuerit, docuit, quod in eam vires Imperii sui, decus, atque ornamenta contulit.  Sive illam vultis, quae Dei immortalis cultu Superum obsequio continetur?  Solemni haud semel Urbis lustratione templis frequenter supplex obeundis, aucto quoque Divorum numero, diligenter coluit.  Sive quae mortalium aerumnis medicinam adhibet? nemini puto memoria excidisse, quid ille refidciendis a metu omnium animis, cavendis periculis sarciendis fortunae injuriis egerit, dum hic terra se movit, dum late vastaret agros Brutorum pestilentia.  Ipsum denique ad infimae plebis negotia querelasque auribus excipiendas non raro se demisisse, inopiam vel decies centenis scutatorum milibus, praeter quae consuevere, sublevasse; ad exteras quoque nationes, dum obrutae malis languescerent, commeatus et non modicam argenti vim detulisse, nulla unquam delebit oblivio.  Quae tanta in alienos beneficentia, puto, reprehenderet extremam in suos adhibitam tenacitatem, nisi horum magnanima virtus quacumque liberalitate, qua ob eximia donari merita potuissent, hoc tam illustre patrimonium laudis, a patruo sibi relictum, pluris faceret.  Quum itaque insigni praeclarissimoque Pontifice Roma, hoc Imperium, Christiana Respublica orbata fuerit, est profecto, ut unusquisque dolore conficiatur, lacrymis contabescat; ut haec maestissima pompa communem tristitiam referat; ut templum hoc praestantissimum, jam olim Clementis aspectu exhilaratum, nunc maereat, nostramque vicem lugere, ac lamentari videatur. Verum a summi luctus acerbitate quamquam abduci animus nequeat, in medio tamen dolore levatu, haud perum, ac sese instaurat, quum vos, EE. PP., ad complectendam Rempublicam intentos paratosque intuemur.  Vobis suuperstitibus nullo unquam fato concuti, nulla plaga debilitari potest.  Erit in vestrum aliquo redivivus Clemens, nobisque mirantibus eadem virtutum imaginem, eadem expertis beneficia gratum, et jucundum erit fallere desiderium nostrum, ac veluti restituto nobis tam singulari beneficentissimoque Pontifice mulcere aegritudinem, praesentis asperitatem moestitiae delinire.

 

Sabbato [Saturday, April 5, 1721] giunsero in Roma l' Emo Sign. Cardinal Tommaso Ruffo Napolitano del Titolo di S. Maria in Trastevere dal suo Vescovato di Ferrara; e l' Emo Sig. Card. Ulisse Giuseppe Gozzadini Bolognese del Titolo di S. croce in Gerusalemme dal suo Vescovato d'Imola; il primo si trattenne a Villa Pinciana dell' Eccmo Sig. Prencipe Borghese, et il secondo nel Convento de' PP. Carmelitani alla Traspontina: e Domenica dopo le 22. ore assieme entrarono in Conclave, essendo stati ricevuti avanti la statua di Costantino dall' Illmo. Monsig. D. Bartolomeo Ruspoli Governator del Conclave, e di Borgo, ch' era accompagnato dal suo Maestro di Camera, da quattro Mazzieri con mazze d' argento, e casache pavonazze, e dalla sua Guardia d'Alabardieri, et in tal modo gli andò servendo fino alla Porta del Conclave; e questo cerimoniale si prattica con tutti gl' Emi. Sig. Cardinali che entrano.

Domenica [Sunday, April 6] verso la sera arrovò qui l' Emo Sign. Cardin. Gio: Francesco Barbarigo del Titolo de SS. Marcellino e Pietro, Vescovo di brescia, e dopo di essersi trattenuto nel Monastero di S. Romualdo de' Patri della Congregazione Camaldolense, il Lunedì verso le 22. ore si transferì in S. Pietro, ove con le solite serimonie entrò in Conclave.

Lunedì [Monday, April 7], dopo le ore 23. entrò in Roma l'Emo Sig. Cardinale Giulio Alberoni Vescovo di Malaga, che si portò in Casa del Sign. Abb. Ferrari suo Agente il quale il Martedì il giorno entro, come gl' altri in Conclave.

Et essendo il medesimo giorno verso le ore 18. arrivato l'Emo Sig. Card. Giulio Piazza da Forlì del Titolo di S. Lorenzo in Pane e Perna Vescovo di Faenza, la stessa sera verso le 24. ore entrò parimente in Conclave.

Questa mattina l'Eccmo Sign. Ambasciator Veneto, col treno delle Mute, e Prelati, ebbe l' Udienza dalli Sig. Cardin. Capi d' Ordini, trà quali oggi corrono gli Emi Paulucci, d' Acquaviva, e Imperiali, alla rta, che custodisce il maresciallo di S. Chiesa.

Continuano le compagnie ad andare ogni giorno processionalmente alla visita del Santissimo Sagramento, il quale Domenica stiede esposto nella Chiesa di S. Ignazio al Collegio Romano de' PP. della Compagnia di Gesù, dove la mattina vi fu la Confraternità del Santissimo Sagramento in S. Nicolò in Carcere, et il dopo pranso quella di S. Catarina della Nazione Senese; i Lunedì fu esposto nella Chiesa di S. Eusebio de' Monaci Celestini, e vi furono la mattina la Confraternità del Santissimo Sacramento in S. Maria de' Monti, et il giorno la Confraternità di S. Maria degli Angeli dell' Università de' Tessitori. Il Martedì [April 8] si espose nella Chiesa di S. Maria della Vitoria alle Terme de' PP. Carmelitani Scalzi di S. Teresa, ove la mattina vi furono la Confraternità di Santa Maria del Carmine alli Monti, e la sera quella dell' Università de Sartori in S. Omobono; oggi [April 9] alla Chiesa di S. Maria della scala delli medesimi PP. Carmelitani Scalzi, vi sono andate la mattina la Confraternità del Santissimo Sagramento in S. Lorenzo in Damaso, et il dopo prqanso quella del SS. Sudario della Nazione Piemontese e Savojarda.

Per la Città sin' ora, per per la Dio grazia, non si e inteso altro, che uno Sbirro abbia tirata una pistolettata ad una sentinella in un quartiere di borgo senza coglierli, ma leggiermente aver colpito un' altro soldato, da quali fu con le bajonette ferito, che fra poche ore sene morì nell' Ospitale di S. Spirito.

Sino al presente giorno dentro il Conclave sono 40. Emi Signori Cardinali, e di questi per fare il Papa devono essere 27 voti, che sono due terzi, et uno di più,

 

  Vescovi   Preti
1. Tanara 21. Bussi
2. Giudice 22. Corradini
3 Paulucci 23. Rohano
4. Barberini 24. Tolomei
 
Preti
25. Patrizi
5. Buoncompagni 26. Nicolò Spinola
6. Sacripanti 27. S. Agnese [Giorgio Spinola].
7. Corsini 28. Bentivoglio
8. Acquaviva 29. Barbarigo
9. Ruffo 30. D' Althann
10. Spada 31. Salerno
11. Gualtieri .
Diaconi
12. Vallemani 32. Pamfilj
13. Paracciani 33. Otthoboni
14. Fabroni 34. Imperiali
15. Priuli 35. Altieri
16. Conti 36. Colonna
17. Gozzadini 37. Albani
18. Pico 38. Orighi
19. Piazza 39. Olivieri
20. Zondondari 40 Alberoni

 

 


Relazione della morte del Sommo Pontefice Clemente Undecimo (Venetia: Appresso Angelo Geremia 1721) [24 pp.]. Diario delle novita di Roma in tempo di Sede Vacante, Num. 2. In data delli 2 Aprile 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];   Num. 3 in data delli 5 Aprile 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];  Num 4. in data delli 9 Aprile 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];  Num. 5. 6.  in data di 16 e 19 Aprile 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];  Num 7. 8. in data di 23 e 26 Aprile 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];  Num. 9. 10. in data di 30 Aprile e 3 Maggio 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];  Num. 11. a data di 10 Maggio (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.];  Num. 12. 13 in data di 14 & 17 Maggio (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.]; Num. 14. in data di 18 Maggio 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.]; Num, 15 in data di 18 [actually 24] Maggio 1721 (Venezia: Angelo Geremia 1721) [24 pp.].

 


February 1, 2014 8:15 PM

© 2014 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu

Valid HTML 4.01 Transitional
Valid CSS!

| Home | | Papal Portraits Home | | Medals Bibliography | | Other Conclaves | | Conclave Bibliography |