Martin de Alpartils, Chronica Actitatorum temporibus Domini Benedicti XIII (Franz Ehrle, editor) (Paderborn 1906), pp. 147-149:

Anno Domini MCCCCIIII, postquam sanctissimus dominus Benedictus papa XIII primo venisset Marsiliam et ibidem cum curia comoratus esset per novem menses, habitans in monasterio Sancti Victoris, tandem de mense iulii ordinavit, una cum consilio cardinalium, ambaxatam solempnem mitendam Romae ad intrusum Petrum de Tomacellis, in sua obediencia nuncupatus Bonifacius IX, videlicet dominos Petrum Rabati Sancti Poncii et Franciscum Çagarriga [Petrus de Zagarigga: Eubel, p. 283] Ylerdensem episcopos et abbatem Sancti Facundi et procuratorem ordinis minorum in curia, cum diversis viis ad unitatem ecclesiae procurandam, de quibus infra patebit in littera, quae per papam imperatori dirigitur. Et dicti ambaxatores sive nuncii pervenientes Ianuam per Bossicaudum, gubernatorem Ianuensium pro rege Francie, fuerunt conducti usque Florenciam, ubi per Florentinos honorabiliter recepti futerunt [July 10, 1404] et pro salvo conductu obtinendo pro dictis nunciis apostolicis diversos nuncios ad intrusum miserunt. Et obtento salvo conductu predicti nuncii apostolici de mense septembris anni predicti Roman aplicuerunt et cum difficultate obtinuerunt licenciam exponendi ambasatam coram intruso.

Tandem habuerunt assignacionem exponendi die Sancti Michaelis [November 29, 1404] in qua dieta exposuerunt coram intruso diversas vias ad unitatem ecclesiae obtinendam, quarum neutram voluit acceptare predictus intrusus, ymo minabatur papam Benedictum, quod ipse faceret eum mori in carceribus; et semi iratus surgens ab audiencia cameram intrans infra paucos dies expiravit. Et mors dicti intrusi nota fuit prima die octobris anni predicti [October 1, 1404]. Infirmitatem predicti intrusi sentientes predicti nuncii apostolici, cum essent ospitati in Burgo Sancti Petri, ad civitatem Romanam deliberaverunt se transferre, ad quam, cum per pontem Sancti Angeli transirent, per castellanum dicti castri [Antoniello Tomacelli] detenti sunt; et animalia, quae remanserant in hospicio et ballassie et omnia eorum bona per dictum castellanum occupata fuerunt, frangens salvum conductum et omnem gydaticum per intrusum defunctum eis praestitum. A qua captione non potuerunt liberari nisi reali solutione sex milium ducatorum, qui quidem fuerunt eis comodati per Florentinos. Quibus solutis ad castrum Soriani revenerunt praedicti nuncii et inde Florenciam.

Anticardinales Romani tradito sepulturae intruso, novena, ut moris est, celebrata conclave intrantes, inter se tale votum iureiurando firmarunt, quod, si aliquem ex ipsis contingeret eligi, alteram de viis oblatis pro parte papae Avinionensis eligeret et omnem diligentiam daret in obtinenda ecclesiae unitate, omni quaesito colore et subterfugio postpositis, prout in instrumento publico plenius continetur. Et si de extra collegio contingeret eligi, praedicta contenta in instrumento facerent electum firmare et iurare. Post haec electo Cosmato de Sarmona, anticardinali Bononiensi, natione Siculo, in sua obediencia dictus Innocentius sextus, requisitus per praedictos nuncios apostolicos, ut alteram viarum per papam oblatarum dignaretur eligere vel aliquam aliam aperire, quae esset magis apta in procuranda ecclesiae unitate, et eis vellet audienciam concedere et salvum conductum pro accedendo ad suam presenciam, respondit eis, quod nisi alia essent expediture et proposituri, nullo modo praedictis nunciis apostolicis salvum conductum aut audienciam concederet, licet a principio salvum conductum eis concessisset, sed spiritus scissionis fecit ipsum variare; addens suae responsioni, quod ipse intendebat congregare concilium partis suae obedientiae a proximo festo Omnium Sanctorum [November 1, 1405] usque in annum et simili festo secuturo, et cum illis de concilio tractaret de via et viis et modo unionis. tandem praedicti ambaxatores sive nuncii apostolici actendentes, quod intrusus differebat tantum bonum et non quaerebat ecclesiae unitatem, sed in sua perfidia persevereret, de licentia sanctissimi papae Benedicti, qui ipsos miserat, revenerunt et papam in civitate Nicia repererunt, ubi parabat se ad intrandum Ytaliam, occasione obtate unitatis ecclesiae prosequendae.

Pro quo transitu papa mandaverat parari et muniri duas maximas galeas Barchinone, quarum alterius, quae erat pro persona papae Benedicti memorati, erat patronus abbas Rivipulli en Callar e comit Gualacerandus Marquet, in qua navigavimus de Barchinone, cardinalis Gerundensis cum sua familia et ego Martinus de Alpartil, tunc camerarius Dertusensis, cum meis familiaribus bene armatis. Et alterius galee erat patronus en Antich Almogaver, civis Barchinonensis, et comit en Brunel, in qua navigavit cardinalis Cathaniensis [Petrus Serra] cum sua familia. Anno Domini MCCCCV, die mercurii, comuptata VIII aprilis [April 8, 1405], praedictae duae galeae arripuerunt navigationem a plaia Barchinon. et aplicuerunt Niciam prima die Madii eiusdem anni [May 1, 1405].

---