Luca Wadding, OFM,   Annales Minorum   Tomus Tertius editio secunda (ed. J. M. Fonseca de Ebora) (Romae 1732) pp. 366-371:

Universis Magistris et Scholaribus Parisiensibus.

Quasi lignum vitae in paradiso Dei, et quasi lucerna fulgoris in domo Domini, est in sancta Ecclesia Parisiensis studii disciplina. Haec quippe velut faecunda eruditionis parens, ad irrigandum sterilem orbis faciem, fluvios de fontibus sapientiae salutaris cum impetu foras mittens, ubique terrarum Dei laetificat Civitatem, et in refrigerium animarum flagrantium siti iustitiae, aquas doctrinae dividit publice in plateis. Ibi nimirum ordinatus est per providentiam Conditoris ad opus, ad custodiam Doctorum ordo praecipuus, ut ad vitae fructum rationabilis creaturae deducat affectum, ne in gustum mortis vetita veteris praevaricationis illecbra seducatur. Ibi humanum genus originalis ignorantiae caecitate deforme, per cognitionem veri luminis, qua scientia pietatis assequitur, reddita visionis specie reformatur. Ibi praecipue dat Dominus sponsae suae os et sapientiam, ac linguam mysticis eloquiis erudtam, cui resistere nequit omnis adversitas improborum. Ut igitur confortii vestri communicabile, ac commune omnibus bonum, omni pacis custodia servare curemus, et favorabilibus patrociniis communire, ne in commune publicae salutis exitium illud aemulae caritatis, et unionis invida Sathanae labefactare possit astutia; instructa quippe modis innumerabilibus ad nocendum in nobis, quos licet indignos, cunctis mortalibus Dei dignatio superintendere voluit de supremo fastigio domus suae, praecipua sollicitudinis vigilantia excitatur, et cor nostrum urit curae stimulus specialis.

Olim sane, sicut accepimus, cum quibusdam scholaribus Universitatis vestris collegis fuissent a vigilibus Civitatis Parisiensis atroces injuriae irrogatae, uno illorum occiso, reliquis graviter vulneratis, et in carcerem et in vincula conjectis, demum vos, quibus ut dicitur felicis recordationis Gregorius Papa praedecessor noster indulsis, ut si vobis vel alicui vestrum injuria vel excessus inferatur enormis, utpote mortis vel mutilationis membri cujusquam, nisi congrua monitione praemissa, infra XV. dies fuerit satisfactum, licitum sit vobis usque ad satisfactionem condignam suspendere elctiones: attendentes, quod licet iidem scholares, quos sacrilega carceravit injuria, ut asseritur, bovis fuissent in crastino redditi semivivi, justitiae tamen executio in injuriarum hujusmodi praesumptores videbatur ultra debitum prorogari, scholas a lectionibus suspendistis. Verum cum nec sic justitiae debitum proveniret, vos tantae enormitatis articulo suggerente, de communi consilio ad dictas injurias secundum Deum et justitiam, quantum vobis foret licitum, si Judices tepesceret officium prosequendos, et ad quasdam ordinationes alias vos per obligationem roboratam, juramentis adhibitis, astrinxistis. Et quia super his dilecti filii Bonushomo et Elias, Praedicatorum Ordinis Fratres, scholas regentes Parisiis in Theologica facultate, ex certis causis se ordinationibus et obligationi hujusmodi subjicere noluerunt, ad Sedem Apostolicam appellando, eos beneficio societatis in magistralibus privavistis, ipsoque privatos publice nunciantes, injuxistis districte, ut scholares lectiones eorum de cetero non audirent, ne ipsorum auditores a poena quam Universitas infligere talibus consuevit, se possent per ignorantiam excusare. Demum cum iidem Fratres super hoc ad dictae Sedis praesidium confugissent, felicis recordationis Innocentius Papa [IV] praedecessor noster, audito quod inter vos et cives, qui praedictas injurias irrogaverant, discordia per satisfactionem fuerat jam sospita, volens de medio vestrum controversiae submovere materiam, et pacifice reformare mutuae caritatis affectum, ipsos Fratres ad vestrum Collegium et consortium restituit de gratia speciali, prohibitionem seu mandatum factum scholaribus auditoribus eorumdem penitus revocando, ac dando vobis suis litteris in mandatis ut praedictos Fratres sine difficultate seu dilatione resumentes ad statum pristinum et ad Collegium Magistrorum ac Universitatis consortium admittentes, eos occasione praemissorum nullatenus vexaretis; Venerabilibus Fratribus nostris Silvanectensi et Ebroicensi Episcopis super hoc mandati Apostolico executoribus deputatis. Ac licet ad vos mandatum restitutionis et revocationis hujusmodi pervenisse dicatur, ipsi tamen Fratres usque nunc adipisci efficax suae restitutionis commodum, vobis quaedam objicientibus, nequiverunt.

Ceterum vos filii Magistri in Theologia Parisiis tunc regentes, haec statuta deliberatione habita edidistis, ut videlicet de cetero Religiosus aliquis non habens Collegium Parisiis, et cui est a jure publice docere prohibitum, ad societatem Magistrorum nullatenus admittatur, utque singula Religiosorum Collegia singulis magistris actu regentibus, et unica schola de cetero sint contenta. Ne quoque aliquis Baccallarius in Theologica facultate promoveatur ad Cathedram, nisi prius examinaverit semetipsum, saltem aliquos libros theologiae glosatos, et sententias in scholis alicujus Magistri, actu legentis, diligenter legendo. Quod si aliquis contra dictas ordinationes vestras venire praesumpserit, ei societas vestra, tam in principiis qam in aliis subtraheretur omnino. Quicumque vero Baccallarius licentiatus fuerit, et huic ordinationi consensum praestare noluerit requisitus, eum statuistis excludi a consortio Magistrorum et eidem tam in principiis quam in aliis societatem magistralem penitus denegari; praemissis statutis Universitatis, ut dicitur, accedente consensu, reverentia tamen et obedientia Sedis Apostolicae, ac aliorum quibus obedire tenemini, semper salva. Statuistis insuper, ne ullus Magister in quacumque facultate ad Collegium Magistrorum vel consortium Universitatis eorum aliquatenus admittatur, nisi prius in plena congregatione Magistrorum vel saltem coram tribus Magistris suae facultatis ad hoc specialiter deputatis, jurasset statuta vestra licita et honesta et vobis expedientia se firmiter servaturum. Secreta quoque et consilia vestra, post inhibitionem sibi factam a vobis, fideliter celaturum: quodque obligationibus vestris licitis et honestis ac bovis expedientibus praecipue ex tenore privilegiorum vestrorum vigorem capientibus pacifice concorditer consentiet. Et ut hoc firmius servaretur, addistis, ut nullus Magister principium alicujus Baccallarii tenere, vel ejus principio interesse praesumat, nisi prius ei constiterit quod idem Baccallarius ad praedicta modo praehabito sit ligatus, nec idem Baccallarius si alio modo inceperit, Magister aliquatenus a vobis habeatur. Statuistis praeterea, ut si cessante studio Parisiensis ob causas consimiles, vel alias rationabiles aliquis interim Baccallarius in aliqua facultate de novo solemniter incipere, vel aliquis eorum qui primum rexerunt suas iterum resumere praesumpserint lectiones, ex tunc a consortio vestro in perpetuum excludatur, nec Parisius seu alibi, ubi studium transferri contigerit, inter Magistros seu scholares aliquatenus admittatur, et poena consimili scholaris qui interim causa studii Parisius venire praesumpserit, puniretur, nisi transgressores praedicti praesumptionem suam ad arbitrium Universitatis vestrae curaverit emendare. Et haec ordinastis et statuistis sub poena, quam infligere potestis, inviolabiter observanda, nihilominus recensentes excommunicationis sententiam quae in transgressores praemissorum extitit, ut proponitur, promulgata, ab omnibus inviolabiliter observari, salvis in omnibus jure ac libertate Canonicis Parisiensis quantum ad omnia in quibus et per quae a vestris ordinationibus et statutis, auctoritate Apostolica, seu quacumque alia, sunt exempti.

Porro dilectis filiis Priore Praedicatorum et Guardiano Minorum Fratrum, suam ad sedem praetactam, refugium oppressorum, deferentibus quaestionem, quod nos occasione statutorum hujusmodi a vobis eis exclusis, pro vestro libito editorum ipsos et liberun et quietum statum Magistrorum et Fratrum eorumdem Ordinum Parisius studio insistentium, ac scholarium suorum indebite turbabatis, praefatus Innocentius nec expediens reputans neque decens praedictis omnibus pressuras hujusmodi vel molestias irrogari, vobis suis dedit litteris in mandatis, ut ab ipsorum quibus libet novis molestiis et inquietationibus, praedictis statutis nequaquam obstantibus, desistentes, nihil penitus usque ad festum Assumptionis beatae Virginis proximo tunc venturum, in eorum vel pristini status ipsorum praesumeretis praejudicium attentare. Et quoniam inter vos et Fratres praedictos idem Innocentius omnem scandali et discordiae cupiebat materiam amputare, ut sub vinculo pacis pacificis scientiae studiis vacaretis, supradictis Episcopis per sua scripta mandavit ut tam vos quam Fratres eosdem ex parte sua peremptorie citare curarent, quod in praemisso festo (nisi sub iis interim proveniret concordia) per procuratores idoneos ad ipsius praesentiam veniretis, ut super praemissis quod utile salubre et conveniens prospiceret, acutore Domino, ordinaret; nec permitterent iidem Episcopi Fratres eosdem a vobis contra praemissa medio tempore molestari.

Denique idem praedecessor morte pareventus, nihil potuit juxta pium conceptum animi sui super eodem negotio definire, sicque nos habuit in hujusmodi sollicitudinis cura, sicut et in ceteris pastoralis augustiae laboribus, licet immeritos, successores. Vestrum itaque sufficiens ad ordinationem suscipiendam habentes mandatum, et praedictorum Prioris et Fratrum Procuratoribus, nec non et dilecto filio Magistro Ordinis Praedicatorum, qui cum illis postulabat hoc ipsum, in nostra praesentia constitutis, praemissa omnia et processus habitos diligenter inspeximus, quaecumque in auditorio nostro super his utrinque fuere proposita, diligenter intelleximus et tamdem per viam pacis, qua processus est gratiae, ad dirimendum inter partes exortae controversiae scrupulos, nos, Domino dirigente, aliqua ex praemissis ordinationibus et statutis a vobis editis, ut salubrius maneant, et utilius commoditati proficiant generali, de Fratrum nostrorum consilio moderanda providimus. Cetera vero ne rigore districtiones unitatem communionis exasperent, resecanda. Etenim circa id quod statuere voluistis, ne ullus Religiosus nullum Parisius habens Collegium et a jure publice docere prohibitus, in Magistrorum Collegium ullatenus admittatur, et singula Religiosorum Collegia singulis Magistris actu regentibus, et unica schola de cetero sint contenta, consideranda nobis ea diligenter occurrunt, quae memoratus Gregorius circa statum scholarium et scholarum Parisiensium statuisse dicitur, observando: videlicet, quod quilibet Cancellarius Parisien. deinceps creandus coram Episcopo, vel de ipsius mandato in Capitulo Parisien. vocatis ad hoc, et praesentibus pro universitate scholarium dubous Magistris, in sua institutione curabit quod ad regimen Theologiae et decretorum bona fide secundum conscientiam suam loco et tempore secundum statum Civitatis et honorem ac honestatem facultatum ipsarum, nonnisi dignis licentiam largiretur, nec admitteret indignos, personarum et nationum acceptione submotae. Ante vero quam quemquam licentiet, infra tres menses a tempore petitae licentiae, tam ab omnibus Magistris Theologiae in Civitate praesentibus, quam aliis viris honestis et litteratis, per quos veritas sciri possit de vita, scientia, et facundia, necnon proposito et spe proficiendi, ac aliis quae sunt in talibus requirenda, diligenter inquirat, et inquisitione sic facta, quid deceat, et quid expediat bona fide, det vel neget secundum conscientiam suam, petenti licentiam postulatam. Magistri vero Theologiae et decretorum, quando incipiunt legere, praestabunt publice juramentum quod super praemissis fidele testimonium perhibebunt. Cancellarius quoque jurabit quod consilia Magistrorum in malum eorum nullatenus revelabit, Parisien. Canonicis libertate ac jure in incipiendo habitis, in sua manentibus firmitate. Cum ergo ex constitutione hujusmodi liqueat manifeste, quae in licentiando scholares ad scholarum regimen Cancellario sit facultas, et quanta sibi super hoc religio fidei, et circumspectionis necessitas indicatur, videri potest acutius intuenti, auctoritate constitutionis Apostolicae, quae statui scholarum et scholarium providens, certos Cancellarii officio terminos potestatis indulget, per constitutionem vestram in propagandi studii dispendium derogari. Volumus itaque, Cancellarii potestatem in constitutione saepefati Gregorii, circa statum Parisien. studii declaratam, nulla imminutione convelli. Ipse tamen circa licentiandos tam de secularibus quam de regularibus non solum ea quae attendenda in constitutione ipsius Gregorii exprimuntur, verum etiam statum, et necessitatem Ecclesiae generalis, et populorum salutem diligenter attendat et iis quos suffragantibus meritis et suadentibus circumstantiis, viderit ad Magisterium promovendos, sic faveat quod capacem sensum a natura fortiri ad profectum scientiae, proposito studiosis magistralis tituli praemio provocentur, et ad gubernaculorum officia quae intra sanctam Ecclesiam saepius imminent, personis idoneis dispensanda, suppetere possit virorum copia probatorum, praesertim in arte artium, quae profecto est regimen animarum. Ex eo autem quod aliqua secularium\ vel religiosorum Collegia, de licentia Cancellarii plures meruerunt habere Magistros hactenus aut scholas, nolumus eis circa proprietatem vel possessionem habendi hujusmodi jus imposterum provenisse: sicut iis, qui non plures vel nullum hactenus habuisse noscuntur, nolumus ex hoc viam aliquam habendi vel plures praecludi, si Cancellarius omnibus quae considerari debent inspectis, alicujus vel plurium licentiam eis viderit, prout sibi competit concedendam.

Illud autem quod de Baccallariis statuistis ad Magistralem Theologiae facultatis cathedram, nisi aliquos ejusdem facultatis libros glosatos et sententias in scholis alicujus Magistri actu regentis legerint, nullatenus admittendis, sic duximus temperandum, ut repelli tales non debeant, si ubicumque Parisius, dummodo in loco publico et honesto, eos praetactos libros legisse patuerit. Nec etiam hoc ipsum probationis experimentum exigi volumus circa illos, de quibus alias manifeste constiterit quod ad scholarum regimen sint idonei comprobati. Statutum vero, quo decrevistis ne ullus Magister in facultate quacumque ad confortium Magistrorum vel Collegium Vuniversitatis aliquatenus admittatur, nisi prius in plena Congregatione Magistrorum, vel saltem coram tribus Magistris suae facultatis ad hoc specialiter deputatis, praestito juramento, quod secreta et consilia vestra post inhibitionem sibi factam, a vobis bona fide celabit, alioquin poenae subjaceat, in statuto hujusmodi constitutae, hoc moderamine mitigamus, saluti animarum et conscientiarum ac famae periculis praecaventes; ut si talibus ardua et difficilia negotia ab Universitate commissa fuerint in secreto tenenda, illa sic teneantur bona fide celare, quod nemini ea in ejusdem Universitatis dispendium revelabunt, nisi forte talia essent quae non possent sine animarum periculo subticeri.

Denique super cessatione scholarum, non obstante alia ordinatione vel contraria constitutione a nobis edita, eam formam dumtaxat observari volentes, quam praefatus Gregorius in constitutione quam super hoc edidit, noscitur tradidisse quod videlicet si forte vobis hospitiorum subtrabatur taxatio, aut, quod absit, vobis vel alicui vestrum injuria vel excessus inferatur enormis, utpote mortis vel membri mutilationis, nisi congrua monitione praemissa, infra XV. dies fuerit satisfactum, liceat vobis usque ad satisfactionem condignam suspendere lectiones; et si alicui vestrum indebite carcerari contigerit, fas sit vobis, nisi monitione praehabita cesset injluria, statim a lectione cessare, si tamen id videritis expedire. Eidem formae adjiciciendo statuimus ut cum pro aliqua ex causis in eadem Gregorii constitutione contentis, Universitas vestra lectiones duxerit suspendendas, omnes Magistri tam regulares quam seculares ipsas suspendere teneantur, eas nisi cum Universitate minime resumpturi. Sane si super observantia hujus statui, de lectionibus suspendendis et ejus quod praemittitur, videlicet de secretis et consiliis Universitatis minime revelandis, aliquam obligationem videritis deliberatione provida statuendam, qua tam praesentes Magistri quam posteri ad ea explicite ac specialiter astringantur, vobis, dummodo duae partes Magistrorum Theologicae facultatis, et eo modo duae partes Magistrorum singularum facultatum reliquarum, videlicet Canonistarum, Physicorum et etiam Artistarum suum super hoc voluerint praestare consensum, id faciendi liberam concedimus facultatem.

His itaque statutis et ordinationibus secundum moderationem nostram robur inviolabilis observantiae habituris, cetera pro pace vestra, suadente providentiae consilio, resecamus, denunciantes ne Magistri regulares vel saeculares ea servare teneantur ex debito praestiti juramenti, vel ad ea observanda in posterum sacramento ligentur, libertatibus Parisien. Ecclesiae in omnibus, et per omnia semper salvis, et in aliis Universitatis vestrae privilegiis et immunitatibus in suo nihilominus robore duraturis. Praedictos insuper Praedicatorum Ordinis Fratres, Theologicae facultatis Magistros, ad Magistrorum consortium, ipsoque ac auditores eorum ad Universitatis Collegium de nostrae potestatis plenitudine restituentes omnino, et decernentes ad eadem consortium et Collegium a vobis in dulcedinis ubero sine difficultate qualibet admittendos, omnes sententias privationis, seu separationis a consortio Universitatis vel similibus, sive poenas alias in eosdem Fratres et scholares eorum, praemissorum occasione prolatos, penitus revocamus. Non obstantibus statitis quibuslibet, juramento, poena sive obligatione, vel confirmatione qualibet roboratis, aut litteris a Sede Apostolica impetratis, vel de cetero impetrandis, quae de praesenti ordinatione ac providentiae nostrae statuto plenam et expressam non fecerint mentionem. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae ordinationis, constitutionis et revocationis infringere. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli Apostolorum ejus se noverit incursurum.

Datum Neapoli XVIII. Kalend. Maii an. 1.

---

On August 26, 1254, Innocent IV had written to the University to stop molesting the Franciscans and Dominicans (Du Boulay, III, p. 371).