Historia Monasterii Villariensis in Brabantia, Ordinis Cisterciensis, in E. Martene and U. Durand, Thesaurus novus anecdotorum Tomus III (Lutetiae Parisiorum 1717), columns 1274-1276:

Nonus abbas Villariensis domnus Conradus filius comitis de Seyne abbatizavit anno Domini MCCIX. Hic quidem nobilis generee, sed longe nobilior firtutum generositate fuit. Cum esset unus de majoribus canonicis ecclesiae S. Lamerti, arctioris vitae desiderio tactus, valefaciens saeculo habitum religionis in monsterio Villariensi suscepit sub venerando patre nostro domno Carolo, plus appetens pro Christo Domino humiliari cum mitibus, quam dividere spolia cum superbis. Hic homo Dei elapso probationis suae tempore factus prior, officium sibi injunctum discrete administravit: et post parvo temporis spatio elapso, merito religionis et prudentiae abbas factus est nobis. Cum autem illo in tempore vacasset sedes Leodiensis [Bishop Albert von Cuyck died on February 1, 1200], aliqui canonicorum eum in praesulem elegerunt, sed alii resistentes dixerunt quod ecclesia Leodiensis non indigeret praesule cucullato. Sed cum domus sub tanto pastore proficeret in temporalibus et spiritualibus, a nobis abstrahitur non sine lacrymis et gemitu, et in abbatem Clarae-vallis eligitur. Cumque fideliter amministraret regimen domus illius, Dominus eum majori carismatum gratia sublimare decrevit: nempe maturiori jam aetate, virtutibusque in habitum versis, abbas Cistercii effectus est. Cumque fama virtutum ejus et probitatum ejus ubique ccrebresceret, in cardinalem assumtus, tamquam murum aeraum se pro ordine posuit, et in tanta dignitate positus recordatus coenobii Villariensis, in quo imbiberat spiritum compunctionis et religionis, transmisit ibidem imaginem Beatae Virginis ex auro et argento valde pretiosam, cum duabus dalmaticis et casula et aliis insigniis pontificalibus, quae adhuc apud nos sunt.

Scribitur etiam de isto reverendo patre in vita Beati Dominici in haec verba:

"Accidit etiam quodam alio tempore, ut quidam apostolicae sedis legatus episcopus videlicet Portuensis Conradus nomine, vir religiosus de Ordine Cisterciensi, Bononiam [Boulogne] venisset; hic ad domum Praedicatroum veniens, debito cum honore susceptus est. Quaedam autem haesitatio de hoc Ordine, quare scilicet, et ad quid esset incoeptus menti ejus coepit irrepere. Residens ergo in ecclesia fratrum, librum aliquem petiit: oblatus est ei liber missalis, quem facto signo crucis aperiens, in superiori primi folii, sicut in animo suo destinaverat, parte legit, laudare benedicere et praedicare: quo tamquam caelitus emisso responso, statim exhilaratus, omnem a se dubietatis scrupulum jam certis abjecit, seseque fratribus et totaliter et devotissime commendavit."

Cumque strenue legationis officium perageret, Maguntiam [Mainz] devenit, ibique celebrato solemni concilio, edidit hoc decretum:

"Licet contra refraenandos insidiatores pudicitiae sanctarum virginum poenae gravissimae sint statutae tam canonicae quam legales, quidam laxatis voluptatis habenis, in lacum miseriae et in lutum faecis se immergunt, ut boliti salutis aeternae, normam honestatis remerantes, earum pudicitiam interpellare praesumant: contra quos terminum rigoris opponimus, statuentes ut quicumque pudicitiam monialium cujuscumque habitus ausae sacrilego sollicitare praesumserit, ab officio, si clericus fuerit; si laicus a perceptione corporis Domini se noverit suspensum. Qui vero sacrilegum carnis commercium cum talibus habuerit, ipso facto excommunicationis sententia se noverit innodatum monialis vero seu canonica quae hujusmodi crimen flagitiosum perpetraverit, ulterius ad officium aliquod in monasterio nullatenus admittatur: sed in signum iniquitatis suae ultima tam in claustro remaneat uam in choro."

Eo tempore mortuo domno papa, cardinales consentire non valentes in electionem, compromiserunt in duos cardinales, et in hunc reverendum patrem; ipse electus ab hiis duobus, "absit," inquit, "quod dicatur quod ego elegerim me in papam", et sic alius electus est. Cum autem morti appropinquaret hic homo Dei, audi quid dixerit.

"Tu quo portas pondus dei et aestus in Villari, et gentis sub onere, utinam, inquit, usque in hanc horam in VIllari sub disciplina regulari vixissem, et cum coquinae hebdomadariis scutellas abluissem, et sic compunctus obdormivit in Domino. Et etiam scrubitur de eo in libro qui intitulatur Universale Bonum:

Vidimus venerabilem Conradum virum nobilissimum, primo abbatem Villariensem, postea Cisterciensem, demum Romanae curiae cardinalem, qui in administratione praelationis suae mirabili sagacitate vigebat: nihilominus tamen deditum contemplationi divinae quotiescumque vacare poterat sibi soli exhibebat. In tanto enim moderamine rerum animum spiritui servire coegerat, ut nunc ad libitum causis saecularibus, nunc spiritualibus omnino deditum, ex hoc in hoc libere transiens inclinaret. De hoc viro excellentissimo illud dictu mirabile ab abbate Villariensi Willelmo probatissima veritate cognovi, quod digiti manuum ejus quos in consecratione corporis Christi extendebat, ad studium et inspectionem librorum nocte instar candelarum in tenebris relucebant. De isto etiam venerabili Conrado indubitabili fide suscepimus. quod cum existens in partibus Brabantiae, tumulum beatae mulieris Mariae de Oygnies sedulus visitaret, intempestae noctis silentio, cum oraret vidit in spiritu ipsam Dei famulam flexis genibus pro se Dominum exorantem, et post orationem, ejus labores et sollicitudinem dulciter consolantem. Hic sequitur epitaphium ejus:

Vive vide fida, ne fide fidatur in aevo.
Quo vireas caro, quo vireas, quo pingere noevo
Spica senum culmus juvenum, se det indolet herba
Impetitur, sed par per iter sunt messis ac herba.
Conradum tot in alta gradum firmasse reclusum
Cerne solo feriante caelo jam pondere fusum
Jam neque .... nec aratra tenet cum praemia cernat
Praecipuus flos Roma tuus super aethra vernat.
Planta ductum Villare nucem descendet in hortum.
Dehinc vacuum Bernarde tuum transfertur ad hortum,
Mox Matris pater, imo patris pater ordinis esse
Promeruit, demum meruit tibi papa coesse.
Papae conradians Conradus, ei quasi soli
Luna rotunda fuit. Tibi testis Roma fidelis.
Hispida conrasit Conradus corpora barbam
Ordinis impii collum, Romaeque coronam
In claustro Daniel Noe portus pontificatu
Imperioque Joseph modo Benjamin in paradiso
Anno milleno biscenteno trino nono
Luce tua caelis manus hunc sepelis Michael.

 

---

The Council held at Mainz by Cardinal Konrad took place on December 10, 1225. It included representatives from the ecclesiastical provinces of Mainz, Cologne Trier, Bremen and Magdeburg (J. D. Mansi, Sacrorum Consiliorum nova et amplissima collectio 23 [Venetiis 1779], 1-10.