©2011 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu
Augustinus Theiner (Editor), Caesaris S. R. E. Cardinalis Baronii, Od. Raynaldi et Jac. Laderchii Annales Ecclesiastici Tomus Vigesimus Septimus 1397-1423 (Barri-Ducis: Ludovicus Guerin 1874), sub anno 1415, nos. 1 and 27-28, pp. 375 and 398-400:
1. Letter of Gregory XII authorizing the Council of Constance (written March 13, 1415, delivered July 4, 1415)
Gregorius, etc. dilectis filiis Joanni [Dominici, OP] tit. sancti Sixti presbytero cardinali Apostolicae Sedis legato, et Joanni in patriarcham Constantinopolitanum electo nostris et ejusdem Sedis nuntiis, ac venerabili fratri Wernero [de Königstein] archiepiscopo Treverensi, necnon nobilibus viris Ludovico comiti Palatino Rheni, et Carolo de Malatestis domicello Ariminensi in provincia nostra Romandiolae pro nobis et sancta Romana Ecclesia rectori, salutem et Apostolicam benedictionem.
Terrenas affectiones tenebrare humanas mentes constat, liberandas pro modulo luminationis, cum lux illa quae dixit: Ego sum lux mundi, se illuminantem ostendit; et pro quanto terreno detinentur affectu minus illius splendorem contingunt; in quo docemur errorem cavendum amoremque rectum sequendum, et nostra omnia ad illam pacem, quae est cum Deo, homini mortali feliciter conferenda; contra quam negare non possumus impios errores commissos circa papatum, nosque adversantium studiis repulsos, ad pacem et Ecclesiae Christi clarum statum per viam renuntiationis pro progressu firmiter desiderantes (et cum spes aliqua scintillaret) occurrimus erogando. Ex eodem igitur affectu continuato, intellecta prudentia regia cum affectione concordi ad Ecclesiae pacem cum nationibus, quas vocavit ad civitatem Constantiam, exhilarati lubenti animo prompti sumus, et semper fuimus pro exstirpatione horrendorum schismatum, interea unione merito optanda et perficienda, dimittere libere papatum, quamvis nobis clarum tam ex titulo sanctae memoriae Urbani VI praedecessoris nostri, et canonica nostra electione, quam clarissime ex nostra puritate cum efficaci voluntate et recta, quapropter potius et altius rem ipsam et affectum qui intenditur, ac serenitatis regiae cor, mentem et opera post sui adventum ad Constantiam fructuosa advertentes, quam quae extrinsecus quovis artificio demonstravit; et confidentes exinde de ejus serenitatis dispositione Deo grata, et in eo sperantes, cujus res geritur, quod serenitatem eamdem diriget in agendis, et vos etiam, qui pro praemissorum effectu estis ibidem; et ut possitis in praedictis proficere melius et valere, quo efficaciorem potestatem a nobis constiterit vos habere, vobis seu illis ex vobis, qui ibi interfuerint congregationem ipsam, in quantum per dictam serenitatem regiam, et non per Baldassarem, se nuncipari facientem Joannem XXIII vocatam, vice nostra, ad praedictorum effectum convocandi et authorizandi in Generale Concilium, remota tamen omnimode dicti Baldassaris praesidentia et praesentia ab eisdem, necnon omnia, quae postquam sic feceritis disponentur pro vera reintegratione et unione Ecclesiae ac praefatorum schismatum exstiraptione per congregationem eamdem remotis, ut praemittitur, praesidentia et praesentia Baldassaris, vice nostra similiter authorizandi, approbandi et confirmandi, plenam et liberam de plenitudine Apostolicae potestatis concedimus tenore praesentium facultatem.
Dat. Arimini III id. Martii, Pontificatus nostri anno IX.
2. Letter of Gregory XII delivered to the Council of Constance in Session XIV (July 4, 1415) by Cardinal Joannes Domenici, OP
Quia sanctissimus dominus noster dominus Gregorius papa XII audivit, intellexit atque multipliciter est informatus de celebri fama hujus sanctae congregationis pro generali Concilio Constantiensi in Christi nomine congregatae, idcirco idem dominus noster avidus Ecclesiasticae unionis et reformationis et exstirpationis haereticae pravitatis commissionem fecit, prout in ejusdem litteris nunc lectis dignoscitur contineri: cujus quidem commissionis et mandati vigore ego Joannes, miseratione divina tit. S. Sixti presbyter cardinalis, Ragusinus vulgariter nuncupatus, pro me et collegis meis in hac parte hic existentibus, in nomine Patris, et Filii et Spiritus Sancti, auctoritate ipsius domini nostri papae, quantum ad eumdem spectat, ut praedicta sancta unio, reformatio et haereticae pravitatis exstirpatio, Deo auctore, meliorem sortiantur effectum, et ut sub diversorum professione pastorum dissidentes Christiani in unitate sanctae matris Ecclesiae et charitatis vinculo conjungantur, istud sacrum Concilium generale convoco, et omnia per ipsum agenda auctorizo et confirmo juxta modum et formam prout in litteris domini nostri nunc lectis plenius continetur.
Reply of Bartholomaeus de la Capra, Archbishop of Milan, for the Council.
Cum principium cujuslibet rei potissima pars sit, ut principium decens et amabile Deo, et possibilis Eclesiae redintegratio fiat, sacrosancta generalis Synodus Constantiensis in Spiritu Sancto legitime congregata, Ecclesiam Catholicam repraesentans, ut istae duae obedientiae, videlicet illa, quae profitetur Joannem XXIII olim fuisse papam, et illa quae profitetur dominum Gregorium XII esse papam, uniantur una alteri, et altera alteri conjungantur sub capite Christo, dictas convocationem, auctorizationem, approbationem et confirmationem nomine illius domini, qui in sua obedientia dicitur Gregorius XII nunc factus quantum ad ipsum spectare videtur, quia abundans ad certitudinem pro bona cautela nemini nocet, sed omnibus prodest, in omnibus et per omnia admittit, et amodo has supradictas obedientias conjunctas, et unitas esse decernit, et declarat in uno corpore Domini nostri Jesu Christi et hujus sacri universalis Concilii generalis in nomine Patris, et Filii et Spiritus Sancti.
3. Carlo Malatesta, Procurator of Gregory XII, reads Gregory's Abdication.
Ego Carolus de Malatestis Arimini et nonnullarum aliarum terrarum in temporalibus vicarius, necnon provinciae Romandiolae rector, pro sanctissimo in Christo patre domino Gregorio divina providentia papa XII et sanctae Romanae Ecclesiae generalis, atque ejusdem sanctissimi doomini nostri papae procurator, habens ad infrascripta plenum speciale et irrevocabile mandatum, quemadmodum constat per Bullam authenticam sanctissimi domini nostri praedicti proxime lectam, nulla oppressus aut coactus violentia, aut nullo ductus errore, ut omnibus aperte pateat per effectum, quanta sinceritate quantaque cordis affectione sacram unionem et redintegrationem Christianorum in unitate sanctae matris Ecclesiae prosecutus fuit, prosequaturque per viam etiam renuntiationis inclusive, pure, libere et sincere procuratorio nomine ipsius sanctissimi domini nostri Gregorii papae XII, in nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti, renuntio et cedo expresse in his scriptis realiter et cum affectu juri, titulo et possessioni quod, quem et quam ipse habet in papatu, et resigno nomine praefati domini nostri papatum et omne jus papatus, titulum et possessionem, quod, quem et quam habet coram Domino nostro Jesu Christo, qui Ecclesiae suae sanctae est caput, et sponsus in hac sacrosancta Synodo, t universali concilio sanctam Romanam et universlame Ecclesiam repraesentante.
4. Despite his abdication, Gregory continues to issue Bulls (July 17, 1415). this one giving himself the status and salary of a Cardinal.
Gregorius etc. ad futuram rei memoriam.
Quia disposuimus pro exstirpatione detestandorum schismatum et reintegratione unionis Christianorum renuntiare juri papatus, ex qua causa non reperitur fuisse renuntiatum per aliquem Romanorum Pontificum, conceptumque fuit in conclavi, dum de praeparatoriis tractaretur, quod tempore et loco congruis in casu renuntiationis ante renuntiationem provideretur de statu congruo Pontificis assumendi, sicut decens videbatur, et ab omni mente rationabili pro honore papatus et Ecclesiae est intuendum; nosque ad apicem summi Apostolatus postea assumpti, ideo de consilio et assensu tunc venerabilium fratrum nostrorum sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium ante eorum recessum a nobis quasdam Ecclesias nobis reservavimus, quibus propter schisma postea exortum caruimus, prout etiam nunc concepto in tali renuntiationis casu provideri debere nobis de dignitate cardinalatus Romanae Ecclesiae in loco personalis conventionis ante renuntiationem ipsam si contingeret; quae proviso sine nostra auctoritate procedere non poterat juridica. Ad removendum igitur oppositam indecentiam, de venerabilium fratrum nostrorum sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium consilio et assensu, et de plenitudine Apostolicae potestatis statuimus et ordinamus, quod renuntiantibus nobis jura papatus, ut praemittitur, per nos ipsos vel procuratores sive procuratorem nostros, sit in nobis realiter et actualiter cum nonoribus et emolumentis dignitas et officium cardinalatus Romanae Ecclesiae, quae dignitas virtualiter includitur in papatu, sicque et intentionabiliter in nobis permansis in casu renuntiationis, et hinc per alias certi tenoris litteras dignitatem hujusmodi cardinalatus sacrosanctae Romanae Ecclesiae de eadem potestatis plenitudine nobis in casu renuntiationis hujusmodi reservavimus, a qua fuimus assumpti. Nulli ergo, etc.
Datum in Montefloro Ariminensis dioecesis XVI kal. Augusti, Pontificatus nostri anno IX. [July 17, 1415]
In another Bull, Gregory gave himself the office of Camerarius. This gave him access to the Papal Treasury
Gregorius, etc.
Volentes etiam ulterius, prout expedit, providere ex eisdem causis rationabiliter nos moventibus, si contingat nos papatui per nos vel procuratorem aut procuratores nostros cedere, dicti camerariatus officii potestatem ac jurisdictionem et omnia ac singula ad ipsum de jure vel consuetudine aut alio quovis modo et forma spectantia ex nunc nobis tenore praesentium de plenitudine potestatis praefatae, Constitutionibus Apostolicis et consuetudinibus aut aliis quibuscumque contrariis non obstantibus, integre reservamus, usquequo constiterit nobis de successore nostro futuro summo pontifice canonice esse provisum et per ipsum de dicto camerariatu fore dispositum, qui intendimus ipsum non tenere ulterius nec habere ullo modo. Nulli ergo, etc.
Dat. in Montefloro Ariminensis dioecesis VI id Julii, Pontificatus nostri anno IX. [July 10, 1415]
Gregory XII finally laid down his office on August 3, 1415. He had made no positive contributions whatever to the Holy Catholic Church by reason of his office. He died on October 18, 1417.
©2011 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu