Edmundus Martene et Ursinus Durand, Veterum Scriptorum et Monumentorum Amplissima Collectio Tomus VII (Parisiis: apud Montalant 1733), columns 798-803:

Miseratione divina nos episcopi, presbyteri et diaconi, Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales utriusque collegii, manibus nostris propriis infrascripti, in loco Liburnii commorantes, dioecesis Pisanae, nomine nostro et aliorum reverendissimorum in Christo patrum dominorum cardinalium utriusque collegii absnetium, nobis adhaerere volentium in hac parte, nec non generosus et potens miles dominus Nicolaus de Robertis de Tripoli procurator et procuratorio nomine reverendissimorum in Christo patrum et dominorum dominorum Petri Basilicae XII. Apostolorum presbyteri vulgariter dicti Mediolanensis, et Baltasaris Sancti Eustachii diaconi, divina miseratione S. R. E. cardinalium, q quibus ad infrascripta plenariam potestatem habet, de qua potestate constat manu Johannis de Baccaglaciis de Bononia publici notarii.

Attendentes proinde et considerantes attente, quantum existat necessaria extirpatio hujus pestilentis schismatis, diurnitate temporis ultra quam expediret fidei et animarum saluti nocivi; maxime attenta ad indispositione notoria utriusque de papatu contendentium, ob quam necessario oportuit nos ab eis corporaliter absentare, et cogitare de validioribus remediis, quibus, ipsorum non obstantibus voluntariis dissentionibus et subterfugiis manifestis, unitatis vinculum in Dei ecclesia reformetur; ob quod sequentes sanctorum Patrum vestigia et exempla, per quae extitit alias ecclesia salubriter et virtuose in pacis vinculo reformata, multiplicium disruptis errorum laqueis, et schismatum tendiculis venosis compressis, mutuo, unanimi et concordi consensu, ac matura deliberatione inter nos habita, providimus necessarium existere, ut per utriusque partis generale concilium, et per ecclesiam ad nostrorum, in utriusque contendentium defectum notoriamque desidiam, vocationem, operante gratia sancti Spiritus congregatam, provideatur tanto excessui, immo verius manifesto errori, gregem dominicum inhumaniter laceranti, si de papatu contendentes per viam mutuae cessionis, ab ipso jurato voto et variis promissionibus roboratae, pacem ecclesiae non dederint, ab ipso concilio vel alias cum effectu, ut in nostris litteris, quas ad duos contendentes praedictos de papatu, et ad prelatos, reges, et principes et alios fideles utriusque obedientiae praesentialiter destinamus, plenius est insertum.

Et quia in virtuosis operibus non initium, pugnaque, sed optatus finis et obtenta coronat victoria, ad quam per perseverantiae constantiam pervenitur, quae tanto est in conspectu Altissimi acceptoir, quanto est validioribus vinculis roborata. Ea propter licet inter nos, operante gratia Altissimi, existat firma constantia et immutabile propositum, ut quae deliberata sunt, et in praedictis nostris litteris descripta, suum per omnia in quantum in nobis fuerit, fortiantur effectum; tamen ad certitudinem praesentium et provisionem futurorum, et ut variationi, quod absit, in tam necessario Dei negotio locus esse non possit, promittimus ad invicem unus alteri in communi et in particulari, immo verius Christo, cujus res agitur, et cujus corpus sic enormiter laceratur. B. ariae Virgini ejus matri, beatis apostolis Petro et Paulo, quorum sedes et sanguine proprio fundata ecclesia vilescit indecoris ambitionibus, ecclesiae et omnibus Christi fidelibus fide plenaria, juramento et voto irrevocabili firmamus, quod viam mutuae cessionis amborum de papatu contendentium, vel alterius alio mortuo, vel canonice ejecto, prosequemur ecclesiae unionem et damnosi schismatis extirpationem, et alias in ipsorum seu alterius contumaciam, seu contradictionem per deliberationem concilii generalis et ecclesiae congregandae procurabimus, attentis praemissis juratis et voto firmatis per ipsos duos de papatu contendentes, et nos provideri taliter, quod per canonicam electionem a nobis ambobus collegiis in unum convenientibus faciendam, provideatur ecclesiae de unico vero et indubitato pastore, nec a praemissis recedemus seu variabimus, immo potius praemissa diligenter prosequemur, quousque perfecta unio habeatur, errore schismatis extirpato.

Promittimus etiam solemniter ad invicem, quod ipsis contendentibus de papatu, vel eorum alteri corporaliter non adhaerebimus, manente in ipsis vel ipsorum altero indispositione quae est, nisi aliqui hoc facerent de nostrarum patrium consilio et assensu, et tunc operam dantes ad ipsorum reductionem debitam et securam observantiam eorum quae promiserunt, voto et juramento firmaverunt, vel ad ipsos disponendum seu ipsorum alterum intendimus honorifice tractare. Adjicientes quod per talem tractatum et conventionem ineundam cum eodem, vel inter se ipsos praesentes, non possit concludi vel deliberati aliquid per majorem partem, nec etiam per omnes, in praejudicium seu diminutionem honoris, dignitatum, officiorum, beneficiorum, et statuum quorumcumque vel cujuscumque, quae hodie habent et detinent nunc, vel detinebant ante calendas Maii proxime praeteriti, omnium et singulorum dictorum dominorum, sic invicem colligatorum et unitorum tam praesentium quam absentium.

Pari promissione etiam ad invicem promittimus, quod si hoc pendente negotio et ejus prosecutione, alter dictorum contendentium diem suum clauderet extremum, illi nostrum qui illi adhaeserunt, ad electionem alterius nullatenus procedent, donec per ecclesiam de superstite fuerit ordinatum, vel superstes renunciaret sponte. Quod si utrumque mori contigerit, ad electionem alterius nullatenus procedemus, nisi primo communicato inter nos consilio, et de communi et concordi assensis omnium nostrum vel duarum partium; in quo casu etiam absentes ex nobis requiri debeant, si infra decem dies nobiscum commode possint convenire, vel per deliberationem concilii et ecclesiae congregatae aliud circa electionem per nos communiter faciendam, videretur utiliter faciendum.

Promittimus etiam ad invicem, quod si dicti domini cardinales ipsos contendentes sequentes, ipsis contendentibus defunctis seu ipsorum altero, alium seu alios eligerent, vel ipsi contendentes cardinales crearent, vel etiam creaverint, cum talia forent et censerentur ad perpetuationem schismatis et manifestissimam illius fautoriam, illis nullatenus adhaerebimus, nec pro pontifice seu pontificibus aut cardinalibus habebimus ullomodo, sed adversus tales excessus procurabimus per ecclesiam provideri. Et quod in praemissis omnibus et singulis dabimus ad invicem nobis ipsis in communi et particulari unus alteri auxilium consilium et juvamen, bona fide, mutua et sincera caritate, fideliter sine dilatione et pallatione quacumque, praecipue contra quoscumque qui impedimenta praestare vellent in praemissis, vel nos in communi vel in particulari perturbare, laedere, seu persequi verbo vel facto.

Est autem nostra intentio. quod si pendente prosecutione praemissorum casus aliqui inexcogitati occurrent, quibus esset aliter occurrendum et providendum pro utilitate ecclesiae et unione habenda, quod hoc facere valeamus, communicato ad invicem consilio, de communi et concordi omnium nostrum consensis.

Acta fuerunt haec in loco praedicto Liburnii Pisanensis dioecesis et nostris manibus subscripta, et sigillis nostrorum cardinalium pendentibus roborata, sub anno a nativitate domini M CCCC VIII, indictione 1, et die penultima mensis Junii, praesentibus reverendis in Christo patribus dominis Simone [de Cramaud] Patriarcha Alexandrino administratore ecclesiae Carcassonensis, et Petro [Fresnel] episcopo Meldensi, ac venerabilibus viris magistris Petro Plau in sacra pagina magistro in artibus et medicina, et religioso viro Fratre Luca de Reate monacho monasterii Farfensis, Leodiensis, Cabilonensis et Sabinensis dioecesis, testibus ad praemissa omnia et singula vocatis specialiter et rogatis.

 

Et ego Guillelmus Souleti presbyter Malleacensis diocesis [Maillezais, suffragan of Bordeaux] oriundus, publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, praedictorum reverendissimorum in Christo patrum et dominorum, et generosi militis domini Nicolai procuratoris praedicti, in loco praedicto Liburnii congregationi, promissionibus, juramentis et votis, ac omnibus aliis et singulis praemissis dum sicut praemittitur per dictos dominos cardinales et procuratorem agerentur, dicerentur, promitterentur et fierent, una cum praenominatis testibus et aliis notariis hic subscriptis, praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi, et in notam recepi cum ipsis notariis, meque subscripsi, et hoc praesens publicum instrumentum ex praemissis confectum alterius manu idonea, fideliter scriptum, aliis negotiis praepeditus, signo meo solito signavi requisitus, in testimonium praemissorum et haec verba in fine scripta videlicet, unus alteri consilium, auxilium et juvamen bona fide, mutua et sincera caritate, fideliter, sine dilatione et palliatione quacumque, praecipue adversus quoscumque qui impedimenta praestare vellent in praemissis, vel vos in communi vel particulari, remitti et legi debent in quinta linea ab inferiori numerando, ut signatum est, et omissa fuerunt ibi scribi non vitio sed errore.

Ego Angelus quondam S. Thomae Momoni de civitate Reatina, publicus apostolica et imperiali auctoritate ac Camerae Apostolicae notarius, litterarumque apostolicarum scriptor et abbreviator, praedictorumque reverendissimorum in Christo patrum et dominorum dominorum cardinalium et generosi militis domini Nicolai procuratoris praedicti, in loco praedicto Liburnii congregationi, promissionibus, juramentis, ac votis, ac omnibus aliis et singulis praemissis, dum sic, ut praemittitur, per dictos dominos cardinales et procuratorem agerentur, dicerentur, et promitterentur, et fierent, una cum praenominatis testibus et aliis notariis hic supra et infra scriptis praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi, et in notam recepi cum ipsis notariis, meque sibscripsi, et hoc praesens publicum instrumentum ex praemissis confectum alterius manu idonea fideliter scriptum, aliis negotiis praepeditus, signo meo solito signavi requisitus, in testimonium praemissorum. Et verba in fine scripta, etc. ut in praecedenti subscriptione continetur, etc.

Et ego Jacobus de Bienbant clericus de Insula, Tornacensis diocesis {Tournai], publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, praedictorum reverendissimorum in Christo patrum et dominorum et generosi militis, etc. ni in praecedenti.

Ego Joahnnes Bourrielleti, dictus Francisci presbyter Eduensis diocesis [Autun], magister in artibus, et licentiatus in decretis, publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, Christianissimique Francorum regis et illustris Ludovici Aquitaniae ducis ejus primogeniti secretarius, praedictorum reverendissimorum dominorum, dominorum cardinalium et generosi militis etc. ut supra.

 

---

This document was agreed to in a separate document [Martene et Durand VII, 803-808] of August 30, 1408, by Cardinals Angelo [d'Anna de Sommariva] of S. Pudenziana; Petrus [de Candia] of SS. XII. Apostolorum, called Mediolanensis; Johannes [Giovanni Migliorati] of S. Croce in Jerusalem, called Ravennatensis; Balthazar [Baldassare Cossa] of S. Eustachii. On September 14, 1408, it was also agreed to by Cardinals Henricus Tusculanus [Enrico Minutoli]. On October 5, 1408, Cardinal Landulphus [Landolfo Maramaldo] of S. Nicolai in carcere Tulliano also joined. Finally, on October 11, 1408, in the sacristy of S. Martin in Pisa, Johannes [Joannes de Bronhiaco (Jean Allarmet de Brogny)] Ostiensis episcopus joined; his document was witnessed by Cardinals Antonio Gaetani, Corrado Caraccioli and Rinaldo Brancaccio.

cf. Franz Ehrle, "Aus den Acten des Afterconcils von Perpignan 1408," Archiv fur Literatur- und Kirchengeschichte 7 (1900) 657-661.

 

 

November 11, 2013 11:42 AM

©2011 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu