William Stubbs (editor), Chronica Magistri Rogeri de Houedene Vol. IV (London 1871), pp. 30-33:
Eodem anno Henricus Romanorum imperator, facta reconciliatione cum uxore sua et magnatibus Siciliae, incepit aegrotare, et misit Savaricum Batoniensem episcopum [Bath and Wells (1192-1205)], consanguineum et cancellarium suum de Burgundis, ad Ricardum regem Angliae, et obtulit ei recompensationem pecuniae quam de eo ceperat pro redemptione sua, sive in auro et argento, sive in terris. Dum autem praedictus Savaricus iret in ista legatione, lpraedictos Romanorum imperator obiit in Sicilia apud Messanam, in Vigilia Sancti Michaelis [September 28, 1197], excommunicatus a Coelestino papa propter captionem et redemptionem Ricardi regis Angliae; et ideo prohibuit idem papa ne corpus illius sepeliretur, licet archiepiscopus Messanae pro eo multum orasset. Venit itaque praefatus archiepiscopus ad Coelestinum papam tribus de causis. Prima, ut corpus imperatoris sepeliretur; secunda, ut Marchowaldus, summus imperatoris justitiarius, liberaretur ab obsidione Romanorum, qui eum obsederant in Marchia Guarneri, non permittentes eum inde exire; tertia, ut Fredericus praefati imperatoris filius coronaretur de regno Siciliae. Ad primam vero petitionem respondit dominus Coelestinus papa, quod non permitteret corups imperatoris sepeliri, nisi de consensu regis Angliae, et nisi pecunia, quam ipse de rege Angliae ceperat, redderetur. Ad secundum petitionem respondit dominus papa quod praedictus Marchowaldus per ipsum liberari non poterat, nisi de voluntate Romanorum. Ad tertiam petitionem respondit dominus papa, quod consentiret, si fratribus suis cardinalibus placeret, ut Fredericus praefati imperatoris filius coronaretur de regno Siciliae. Et factum est ita, datis domino papae mille marcis argenti ad opus ipsius, et mille marcis argenti ad opus cardinalium. Juravit etiam imperatrix, tactis sacrosnactis Evangeliis, quod praedictus Fredericus natus fuit de legitimo matrimonio praedicti Henrici imperatoris et ipsius.
Eodem anno Rogerus, frater Roberti comitis Leicestriae, electus episcopus Sancti Andreae in Scotia, ordinem sacerdotis et pontificalem consecrationem suscepit a Mathaeo episcopo de Abberden.
Eodem anno Margareta, quondam regina Angliae, et postea regina Hungariae, obiit apud Accen.
Defuncto itaque Henrico Romanorum imperatore, magna pars Thusciae, quam idem imperator et praedecessores sui abstulerant Romanis pontificibus, reddita est domino Coelestino summo pontifici: videlicet Ege-Pendante et Sancta Christina, et Mons-Flascun et Redecok, et Saint Clerc, cum omnibus pertinentiis eorum; redditaeque sunt ei Sicilia, Calabria, Apulia, et omnes terrae quae fuerunt regis Siciliae, sicut proprioum patrimonium Sancti Petri; de quibus ipse, ut supradictum est, constituit Fredericum, Henrici Romanorum imperatoris filium, regem.
Deinde dominus papa Coelestinus ante Natale Domini paulatim coepit aegrotare, et convocatis coram se cardinalibus universis, praecepit ut tractarent de successore suo eligendo. Ipse enim nitebatur modis omnibus, ut dominus Johannes de Sancto Paulo, presbyter cardinalis tituli Sanctae Priscae Virginis, ei succederet in papatu: de cujus sapientia, sanctitate, et justitia plurimum confidebat. Adeo enim ipsum prae caeteris diligebat, quod illum loco sui constituerat ad omne officium suum exsequendum, nisi in consecratione episcoporum, quod pertinebat ad officium episcopi Hostiensis cardinalis. Praeterea praefatus papa obtulit, quod ipse seipsum deponeret a papatu, si cardinales consentirent in electione praefati Johannis de Sancto Paulo. Sed omnes cardinales una voce responderunt, quod illum conditionaliter non eligerent; dicentes, quod inauditum erat quod summus pontifex se deponeret; et sic erat schisma inter illos. Dominus enim Hostiensis episcopus cardinalis [Ottaviano dei Conti] nitebatur, ut ipsemet papa fieret, similiter dominus Portuensis, episcopus cardinalis, similiter dominus Jordanus de Fossa Nova, similiter dominus Gratianus, et caeteri omnes nitebantur, unusquisque pro posse suo, ut ipse fieret summus pontifex. ...
Eodem anno Coelestinus papa, senio et gravi morbo laborans, obiit Romae mense Januarii sexto idus ejusdem mensis [January 8, 1198], feria sexta, septimo anno papatus sui, et Laterani sepultus est. In crastino autem obitus illius convenientes in unum cardinales elegerunt in summum pontificem Lotharium diaconum cardinalem, juvenem triginta annorum vel paulo amplius; qui vocatus est papa Innocentius. Ipse vero statim post electionem suam in hac forma scripsit universis archiepiscopis et episcopis Angliae et Scotiae:
Innocentius, apostolicae sedis electus episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus, universis archiepiscopis et episcopis per Angliam et Scotiam constitutis, salutem et apostolicam benedictionem.
Ineffabilis sapientia Deitatis, sic omnia quae alto consilio simul ab aeterno praevidit, etc.
Electo itaque in Romanum pontificem praefato Innocentio, ipse statim post electionem suam, utpote qui ab infantia omnes curiae Romanae excessus noverat, statum curiae in melius mutare cupiens, majorem partem janitorum et ostiariorum curiae abjecit, ut conquerentes, tam clerici quam laici, liberiores ad eum veniendi haberent accessus.
Eodem anno, quinto idus Martii [March 11, 1198], obiit Maria comitissa Campaniae, mater comitis Henrici de Campania, qui fuit dominus Accaron. Haec eadem comitissa fuit soror Philippi regis Franciae ex parte patris, et soror Ricardi regis Angliae ex parte matris.
William Stubbs (editor), Chronica Magistri Rogeri de Houedene Vol. IV (London 1871), pp. 174-175:
Eodem anno [A.D. 1201] Johannes Salernitanus, tituli Sancti Stephani in monte Celion presbyter cardinalis, apostolicae sedis legatus in Scotia, et in Hibernia, et in insulis adjacentibus, venit Eboracum. Qui cum esset unus de duobus electis in Romanum pontificem proximo post decessum Coelestini papae, electioni suae renunciavit, licet decem cardinales in electione sua consensissent: et ipse cum caeteris cardinalibus elegit Lotarium diaconum cardinalem in Romanum pontificem, qui vocatus est Papa Innocentius Tertius. Praedictus vero Johannes non manducavit carnem; vinum et siceram non bibit, nec aliquid quo inebriari potuid; sed aurum et argentum sitivit.
Marie de Champagne (half-sister of Philip II, King of France) did not die in 1198, but in 1204. It was her son Henri II de Champagne, nephew of Cardinal Guillaume of Rheims, who died on September 10, 1197. [See Migne, Patrologiae 214, no. 28, col. 22; Potthast 25]
©2011 John Paul Adams, CSUN
john.p.adams@csun.edu